00629640006

BEROEPSTAAK

Frezen 2 Onderblok

5

Opleiding Fijnmechanische Techniek > Verspaner [Crebo 94340]

BEROEPSTAAK Frezen 2 Onderblok

5

Opleiding Fijnmechanische Techniek > Verspaner [Crebo 94340]

69364226 Bestelnummer 00629640006

COLOFON

Auteurs M.W. Flinsenberg, A.K. Tiemersma, T.A. Overdijk

Ontwikkelgroepleider Techniek en ICT W. van Dijk

Eindredactie T. Zuijderduin, M. Brok

Illustraties Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld zijn. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. © 2009 Stichting Consortium Beroepsonderwijs. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming.

INHOUD

Introductie op de beroepstaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Stap 1 Stap 2 Stap 3

Oriënteren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Invullen mini-POP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Voorbereiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 1. Oefening Gleuffrezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 2. Oefening Uitsparingfrezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Werkvoorbereiding Onderblok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 Uitvoeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 Controleren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 Beoordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Terugkijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

Stap 4 Stap 5 Stap 6 Stap 7

Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

Bijlage 1 Beoordelingsmonitor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

3

BEROEPSTAAK FREZEN 2

INTRODUCTIE OP DE BEROEPSTAAK

In deze beroepstaak Je gaat volgens de 7 stappen van BGL een product maken. Om dit te kunnen maken moet je bepaalde vaardigheden beheersen en bepaalde competenties bezitten. Ondertussen wordt bekeken hoe je dat doet, in hoeverre je bepaalde competenties al bezit. De competenties die jij in je leven al ontwikkeld hebt, worden in een POP (Persoonlijk Ontwikkelings Plan) gezet. Dit doe je samen met je begeleider. Na deze beroepstaak Als je deze beroepstaak goed uitvoert, kun je op het niveau van gleuf- en uitsparingfrezen: • aan de hand van een tekening een goede werkvoorbereiding maken • het materiaal en snijgereedschap controleren en afstellen op de machine • in afwijkende situaties een oplossing bedenken • met alle betrokkenen in het werkproces overleggen zodat de werkzaamheden vlot verlopen • een product maken dat voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen • zorg dragen voor een goede werkuitvoering en je werkt volgens Arbo-voorschriften en de geldende bedrijfsregels • de machine in- en afstellen en bedienen zodat de bewerkingen optimaal verlopen • metingen en controles uitvoeren om te voldoen aan de eisen • de machine en werkplek schoonmaken en de machine gebruiksklaar maken voor de volgende bewerking

4

Portfolio In deze beroepstaak volg je de stappen. Er zijn in totaal zeven stappen. Neem de stappen in de juiste volgorde. Van elke stap verzamel je bewijzen (in te leveren resultaten), die in je portfolio komen. Je zorgt zelf voor de samenstelling van je portfolio. In de tabel staat welke producten bij welke stap horen.

Stap

Producten portfolio

1. Oriënteren

• Kort verslag van de uitwerkingen van de activiteiten

• Tabel vaardigheden • Tabel werkvolgorde

2. Invullen mini-POP

• Ingevulde planning

3. Voorbereiden

• De beoordelingen van de verschillende oefeningen • Uitwerkingen van de diverse activiteiten • Werkvoorbereiding van het onderblok

4. Uitvoeren

• Het gemaakte product, het onderblok

5. Controleren

• Controlelijst van jezelf • Controlelijst mededeelnemer

6. Beoordelen

• Ingevulde beoordelingsmonitor • Bewijsstukken van het criteriumgericht interview • Eindpresentatie • Demonstratie

7. Terugkijken

• Een ingevuld mini-POP • Terugkijkverslag • Bijgewerkt portfolio

5

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Or iënteren

IN TE LEVEREN RESULTAAT

• Kort verslag van de uitwerkingen van de activiteiten. • Tabel vaardigheden. • Tabel werkvolgorde.

Stap 1 Oriënteren

In deze beroepstaak ga je een freeswerkstuk (onderblok) maken. Daarvoor is het nodig dat je verschillende vaardigheden beheerst. Om er zeker van te zijn dat je die vaardigheden beheerst, ga je eerst een aantal oefeningen maken. Bij stap 3, Voorbereiden, komen we daarop terug.

ACTIVITEITEN

1

De tekening 1 Bestudeer de tekening 011-1 goed. Probeer je voor te stellen hoe dit product er uit zal gaan zien. 2 Kijk eens om je heen in het bedrijf waar je werkt of stage loopt of je iets ziet dat op dit product lijkt. 3 Maak er eventueel een foto van en doe dit bij het verslag. Vaardigheden 1 Maak een lijst van de vaardigheden die je moet kunnen uitvoeren voor het maken van het product van tekening 011-1. Je kunt dit in de tabel invullen.

2

Tabel 1 Vaardigheden

Vaardigheid

Oefenen ja/nee

6

STAP 1 ORIËNTEREN

3

Werkvolgorde 1 Maak een tabel van de globale werkvolgorde voor het doorlopen van deze beroepstaak. 2 Bespreek met een van je medeleerlingen waar er in deze taak sprake kan zijn van samenwerken met een ander.

Tabel 2 Voorbeeld van een tabel met de werkvolgorde

Stappen

Moet altijd of soms

Heb ik wel eens gedaan

Heb ik wel eens bij geholpen

1

Tekeninglezen

Altijd / Soms Ja / Nee

Ja / Nee

2

Altijd / Soms Ja / Nee

Ja / Nee

3

Altijd / Soms Ja / Nee

Ja / Nee

4

Altijd / Soms Ja / Nee

Ja / Nee

5 etc.

Altijd / Soms Ja / Nee

Ja / Nee

7

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Afbeelding 1:

8

STAP 2 INVULLEN MINI-POP

IN TE LEVEREN RESULTAAT Invul len mini -POP

• Een ingevulde planning.

Stap 2 Invullen mini- POP

Je hebt de oriëntatie afgerond. Je weet nu wat de beroepstaak in grote lijnen inhoudt. In deze stap ga je de beroepstaak gedetailleerd uitwerken. In deze beroepstaak ga je, nadat je een aantal oefeningen hebt gemaakt, het onderblok maken. Hierbij moet je aan veel zaken denken. Het mini-POP moet je zorgvuldig invullen.

In het mini-POP schrijf je op: • Wat je wilt leren.

• Hoe je dat gaat doen. • Wat je wilt bereiken. • Je planning. • De benodigde ondersteuning en faciliteiten.

ACTIVITEITEN

1

Mini-POP 1 Vul het mini-POP in.

2

Gesprek met je begeleider Je hebt nu een ingevuld mini-POP met een planning. 1 Bespreek dit met je begeleider. Tijdens het gesprek krijg je vast en zeker opmerkingen of aan- vullingen op je mini-POP. 2 Verwerk deze opmerkingen eerst in je mini-POP, voordat je naar stap 3 gaat.

9

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Tabel 3 Planning

1. De beroepstaak wordt afgesloten met een gesprek / beoordelingsopdracht / assessment / toets:

Onder toezicht van: ………………………….. op ……-……-…….

In ………………………………...…. (plaats).

2. Beschrijf in eigen woorden wat je gaat maken en uitvoeren in deze beroepstaak of beoordelingsopdracht.

3. Vul onderstaand schema met vaardigheden verder in. Vaardigheden Waar? Hoe?

Wanneer?

Met wie samen?

Paraaf TB/PB

4. Kijk in de beoordelingslijst (zie stap 6) wat je nog niet weet of kunt. Vul dat op dezelfde manier in als hier- boven.

5. Welke workshops vind jij dat er bij deze beroepstaak gegeven moeten worden?

6. Aan welke persoonlijke competenties ga je nog meer werken in deze beroepstaak? (Zie vorige beroeps- taak of je POP.)

10

STAP 2 INVULLEN MINI-POP

Vul hieronder jouw planning in. Geef bij elke stap de geplande startdatum en einddatum aan. Vul later de werkelijke datum in. Zo kun je zien of je je aan de planning gehouden hebt.

Jouw plan

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Geplande startdatum: Geplande einddatum:

Startdatum: Einddatum:

11

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Voorbereiden IN TE LEVEREN RESULTAAT

• De beoordelingen van de verschillende oefeningen. • Uitwerkingen van de diverse activiteiten. • Werkvoorbereiding van het onderblok.

Stap 3 Voorbereiden In de vorige stap heb je jouw planning uitgewerkt. Je beschrijft daarin gedetailleerd wat je gaat doen. Voordat je het onderblok echt gaat maken, maak je eerst een aantal oefeningen. In de

voorbereiding neem je op wat je gaat doen en wat je daarbij nodig hebt. Je werkt aan de hand van de tekening van het product. Bij een goede voorbereiding denk je zeker aan de volgende punten: • Welke informatie staat niet op de tekening, maar moet opge- zocht worden in bijvoorbeeld een tabellenboek. • Welke voorschriften moet ik toepassen bij het maken van het onderdeel. • Welke materiaal, gereedschappen en beschermingsmiddelen heb ik nodig. • Welke werkvolgorde moet ik toepassen.

OEFENING GLEUFFREZEN

ACTIVITEITEN

1

Voorbereiding oefening In een tekening voor het frezen van een gleuf, komen allerlei symbolen en tekens voor. Om een gleuf volgens tekening te kunnen maken, moet je alle aanduidingen die erop staan begrijpen. Je moet dus goed weten wat een tekening aan informatie geeft om een product volgens tekening te kunnen frezen.

Voor het beantwoorden van de volgende vragen gebruik je tekening 011-5.

12

STAP 3 VOORBEREIDEN

1 Beschrijf uitgebreid de betekenis van de drie verschillende vorm- en plaatstoleranties die op deze tekening staan. 2 Wat is de betekenis van de vlakken die worden aangegeven met 3 Je meet de maat 23 ±0,1 mm (zie bovenaanzicht tekening) op twee plaatsen. Als het werkstuk aan de ene kant 22,9 is en aan de andere kant 23,1 wordt het werkstuk dan goedgekeurd of afgekeurd? Verklaar je antwoord. 4 Beschrijf in je eigen woorden welke gleuven er ten opzichte van welke vlakken symmetrisch moeten liggen. 5 Als het hart van de gleuf met een maat van 40 ±0,1 mm 0,12 mm uit het hart wordt gemeten wordt het werkstuk dan goedgekeurd of afgekeurd? Verklaar je antwoord. 6 Welke varianten kom je tegen bij het frezen van een gleuf? Vul de gevonden varianten in de tabel in. A B en C

Variant

Soort frees

Eenzijdig mogelijk

Tweezijdig mogelijk

Doorlopend mogelijk

1 2 3 4 5 6 7 8 9

7 Maak van tekening 011-5 een kopie en zet bij elke gleuf welke variant het is. 8 Wat zijn de standaardhandelingen bij het op maat frezen van een rechte gleuf? 9 Vul in de onderstaande tabel alle varianten voor het gleuffrezen in. Als je niet zeker bent van je antwoord kun je het ook in de praktijk gaan uitvoeren en kijk je wat er gebeurt.

Gleuf variant

Slechte spaanafvoer

Gemiddelde spaanafvoer

Goede spaanafvoer

Oorzaak

Oplossing

13

BEROEPSTAAK FREZEN 2

10 Welke factoren hebben de spaanafvoer beïnvloed? 11 Wat kun je doen om de spaanafvoer te beïnvloeden?

Bij het bewerken van metalen ontstaat intensief contact tussen gereedschap en het te bewerken materiaal. Door dit contact ontstaat er wrijving en dus warmte dit dient dus gekoeld en/of gesmeerd te worden.

12 Wat kan het gevolg zijn als het werkstuk te warm wordt? 13 Welke koel- en smeermiddelen pas je in de werkplaats toe? 14 Vul de tabel in. Geef in deze tabel aan welke koel- of smeermiddelen toegepast moeten worden.

Afbeelding 2:

Te bewerken mate- riaal Ongelegeerd staal Gelegeerd staal Koper en koperlegeringen Aluminium

Boren

Draaien

Frezen

Slijpen

15 Waarom wordt het koelen van hardmetaal afgeraden?

Onderzoek bij jouw bedrijf hoe het geregeld is met de koelvloeistofvoorziening. Werk je niet bij een bedrijf, kijk dan in de werkplaats van school. Geef op de volgende vragen antwoord. 16 Wie verantwoordelijk is voor de koelvloeistofvoorraad? 17 Wie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de koelvloeistof? 18 Hoe wordt de kwaliteit van de koelvloeistof gemeten? 19 Hoe wordt koelvloeistof bijgevuld? 20 Wordt dit centraal gedaan of bij elke machine afzonderlijk? 21 Hoe wordt de koelvloeistof gezuiverd? Je hebt al een aantal keren gefreesd. Daarbij was de tolerantie ±0,5 of ±0,1 mm. Nu gaat het om een speciale vorm van frezen: gleuffrezen. Hoe doe je dat? En wat kom je tegen? Daarover gaat deze opdracht.

14

STAP 3 VOORBEREIDEN

22 Op welke drie manieren kun je een V-gleuf frezen? 23 Kies één van deze methoden om een V-gleuf te frezen en beschrijf de werkmethode. 24 Bij de oefeningen ga je ook het product van tekening 011-3 maken. Je moet natuurlijk een product altijd goed aan de maat maken, dus moet je ook het product op de juiste manier meten. Een V-gleuf kun je met een meetrol meten. De berekening heb je al gebruikt bij het hoekfrezen. Bereken alle meetrolmaten van het product op de volgende bladzijde. Ga uit van meetrollen van Ø12h6 en Ø8h6. Bij het frezen van een gleuf kun je meelopend of tegenlopend frezen. Dit heeft effect op de oppervlakteruwheid. Je kunt daarbij een vingerfrees of een schijffrees gebruiken. De keuze is onder andere afhankelijk van de stabiliteit (stijfheid) van de frees. In deze opdracht ga je de verschillende bewerkingen uitvoeren. 25 Kies een stukje materiaal en een vingerfrees. Voor de uitvoering van de proef kun je het beste een ‘gewone’ cilindrische frees (meersnijder) nemen. Neem een materiaal naar keuze, zolang het geen heel zacht materiaal is zoals koper of aluminium. Frees twee gleuven voor. Ga nu achtereenvolgens de ene gleuf tegenlopend, en de andere gleuf meelopend langs de rand nafrezen. Let op: gebruik bij deze proef wel dezelfde verspaningscondities. Bekijk het verschil in oppervlakteruwheid en schrijf je bevindingen en conclusies in een verslag. Gebruik eventueel een loep.

15

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Er zijn 3 oefeningen voor het gleuffrezen. Je vindt ze op tekeningen: tekening 011-2 t/m tekening 011-5. Maak een complete werkvoorbereiding voor het maken van het product van elke tekening. Voer daarvoor de onderstaande activiteiten uit. 26 Bekijk de tekeningen. 27 In welke volgorde verspaan je dit werkstuk? 28 Welke spanmiddelen heb je daarbij nodig? 29 Welke snijgereedschappen gebruik je hierbij? 30 Met welke toerentallen en voedingen verspaan je de verschillende bewerkingen? 31 Wanneer meet je en met welke meetinstrumenten? 32 Geef de maten van het uitgangsmateriaal. 33 Vul de onderstaande tabel in.

Tekening nummer

Benaming tekening

Materiaalaanduiding

Zaaglengte uitgangsmateriaal

011-2 011-3 011-4 011-5

2

Uitvoeren oefening Je gaat nu aan de slag, je hebt voldoende informatie verzameld en een zaaglijst gemaakt. 1 Zoek in het magazijn de verschillende materialen op die je nodig hebt voor het zagen en ga de producten zagen. (Soms moet dit gebeuren in overleg met een magazijnmeester.) 2 Controleer de maten van het gezaagde materiaal. Braam het af en verwijder de scherpe kanten. 3 Maak de werkstukken met tekening nummer 011-2 t/m 011-5 op een van de aanwezige machines. Houd rekening met de mogelijkheden van de machine. Of maak een vergelijkbaar werkstuk vanuit je beroepspraktijk.

16

STAP 3 VOORBEREIDEN

17

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Afbeelding 3:

18

STAP 3 VOORBEREIDEN

Afbeelding 4:

1 2 Vierkant 50x50x67 C35

Scherpe kanten breken Max: 0.5 mm

19

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Afbeelding 5:

Scherpe kanten breken

50x25x73

1 3 M

C35

20

STAP 3 VOORBEREIDEN

3

Controle oefening 1 Maak een controlelijst van de gemaakte oefening. 2 Ga na of je aan de gestelde veiligheidsvoorwaarden hebt voldaan. 3 Controleer je gemaakte werk aan de hand van de controlelijsten.

4 Lever het werkstuk in. 5 Ruim je werkplek op.

4

Beoordeling en nabespreking oefening 1 Laat je praktijkopleider het gemaakte werk zien en controleren. Bespreek wat er goed ging en wat er minder goed ging.

21

BEROEPSTAAK FREZEN 2

OEFENING UITSPARINGFREZEN

1

Voorbereiding oefening In een tekening voor het frezen van een uitsparing komen allerlei symbolen en tekens voor. Voor het beantwoorden van de volgende vragen gebruik je tekening 012-1. 1 Geef de volledige omschrijving van de vorm- en plaatstoleran- ties op de tekening. 2 Als de maat 30 ±0,1 mm (onderaanzicht) 0,1 mm uit het hart van dit blok ligt, wordt deze dan goedgekeurd of afgekeurd? Motiveer je antwoord. 3 Welke verschillende varianten van uitsparingen zijn er? Maak een schets van deze verschillende varianten. Uitsparingen zijn er in verschillende varianten. De methoden om deze te kunnen frezen zijn verschillend. Je moet weten op welke manier je een uitsparing moet frezen. Als eerste moet je de juiste frees kiezen. Voor het beantwoorden van de volgende vragen gebruik je tekening 012-2. 4 Kies één variant en beschrijf de methode om de uitsparing te maken. 5 Welk snijgereedschap heb je hierbij nodig? 6 Welk hulpgereedschap heb je hierbij nodig? 7 Wat moet je doen om de uitsparing op de juiste maat te krijgen? 8 Welk type frees moet je gebruiken om de kamer van 70 x 40 te frezen?

Bij het frezen van een uitsparing moet je letten op de stabiliteit van de frees die je gebruikt.

9 Je moet een diepe, vierzijdig begrensde uitsparing frezen. Welke consequenties heeft dit voor de stabiliteit van de frees? 10 Je krijg de opdracht om een diepe, vierzijdig begrensde uitsparing te frezen met een radius van 3 mm. Waar moet je op letten bij de keuze van de frezen en waarom?

22

STAP 3 VOORBEREIDEN

Er zijn 2 oefeningen voor het uitsparingfrezen. Je vindt ze op: tekening 012-1 en tekening 012-2. Voer de onderstaande activiteiten uit voordat je de producten gaat maken. 11 Bekijk de tekeningen. 12 Schrijf in het kort op hoe je het product gaat maken. Doe dit voor elke tekening. 13 Schrijf op met welke gereedschappen je dit gaat doen. 14 Vraag instructie aan je praktijkopleider als je niet weet hoe je dit aan moet pakken. 15 Vul de onderstaande tabel in.

Tekeningnummer

Benaming tekening

Materiaalaanduiding

Zaaglengte uitgangsmateriaal

012-1 012-2

2

Uitvoeren oefening Je gaat nu aan de slag. Je hebt voldoende informatie verzameld en een zaaglijst gemaakt. 1 Zoek in het magazijn de verschillende materialen op die je nodig hebt voor het zagen en ga de producten zagen. (Soms moet dit gebeuren in overleg met een magazijnmeester.) 2 Controleer de maten van het gezaagde materiaal. Braam het af en verwijder de scherpe kanten. 3 Maak de werkstukken met tekeningnummer 012-1 en 012-2 op een van de aanwezige machines. Houd rekening met de mogelijkheden van de machine. Of maak een vergelijkbaar werkstuk vanuit je beroepspraktijk.

23

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Doorsnede A-A

A

A

Scherpe kanten breken

50x25 - 73

1 1 PLAT

C35

24

STAP 3 VOORBEREIDEN

Afbeelding 6:

25

BEROEPSTAAK FREZEN 2

3

Controle oefening 1 Maak een controlelijst van de gemaakte oefening. 2 Ga na of je aan de gestelde veiligheidsvoorwaarden hebt voldaan. 3 Controleer je gemaakte werk aan de hand van de controlelijsten.

4 Lever het werkstuk in. 5 Ruim je werkplek op.

4

Beoordeling en nabespreking oefening 1 Laat je praktijkopleider het gemaakte werk zien en controleren. Bespreek wat er goed ging en wat er minder goed ging.

26

STAP 3 VOORBEREIDEN

WERKVOORBEREIDING ONDERBLOK

Je hebt nu alle oefeningen gedaan. Alle vaardigheden die je nodig hebt voor het maken van het product heb je je eigen gemaakt. Nu kun je overgaan tot het maken van de werkvoorbereiding voor het vervaardigen van het onderblok. In de werkvoorbereiding neem je op wat je gaat doen en wat je daarbij nodig hebt. De tekening van het product is daarbij je belangrijkste informatiebron. De volgende punten zijn daarbij van groot belang: • Welke informatie staat niet op de tekening maar moet opge- zocht worden in bijvoorbeeld een tabellenboek. • Welke voorschriften moet je toepassen bij het maken van de verschillende onderdelen. • Welk materiaal, gereedschappen, hulpmiddelen en bescher- mingsmiddelen heb je nodig. • Welke volgorde moet je toepassen. • Welke veiligheidsmaatregelen moet je nemen. Maken van de werkvoorbereiding 1 Bepaal welke bewerkingen je moet toepassen om het onder- blok te maken. 2 Maak een lijst van gereedschappen die je nodig hebt om dit product te maken. 3 Geef de maten van het uitgangsmateriaal. 4 Hoe zorg je ervoor dat je binnen de tolerantie blijft van de symmetrietolerantie? 5 Maak een complete werkvoorbereiding van het onderblok. Hierin moeten de volgende onderwerpen voorkomen: • In welke volgorde verspaan je dit werkstuk? • Wanneer span je dit werkstuk om? • Welke gereedschappen gebruik je hierbij? • Met welke toerentallen en voedingen verspaan je de ver- schillende bewerkingen? • Wanneer meet je en met welke meetinstrumenten?

ACTIVITEITEN

1

27

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Ui tvoeren

IN TE LEVEREN RESULTAAT

• Product.

Stap 4 Uitvoeren

Je gaat nu aan de slag met het maken van het onderblok. Alle informatie heb je inmiddels verzameld. Gebruik je bewerkingsvolgorde en de tekening als basis voor de uitvoering van de opdracht.

ACTIVITEITEN

1

Voorbereiding 1 Verzamel het materiaal dat je nodig hebt en controleer de afmetingen. 2 Verzamel de hulpstukken en gereedschappen die je nodig hebt. 3 Bestudeer de tekening. Uitvoering 1 Zaag het uitgangsmateriaal. 2 Maak aan de hand van de tekening van het onderblok en de werkvoorbereiding van de vorige opdracht het werkstuk, tekeningnummer 011-1. 3 Let hierbij op de veiligheid. De praktijkopleider beoordeelt je hierop.

2

28

STAP 4 UITVOEREN

Afbeelding 7:

29

BEROEPSTAAK FREZEN 2

Controle

IN TE LEVEREN RESULTAAT IN TE LEVEREN RESULTA T ren

• Controlelijst.

Stap 5 Controleren

Je hebt je beroepstaak uitgevoerd. Nu ga je je eigen werk controleren.

ACTIVITEITEN

1

Voorbereiding controle 1 Maak een controlelijst. • Hoe ga je dit aanpakken? • Denk aan de volgende punten: • Maatvoering • Afwerking 2 Benoem aan welke gestelde veiligheidsvoorwaarden je hebt voldaan.

2

Uitvoeren controle 1 Controleer je gemaakte werk aan de hand van je eigen controlelijst.

30

STAP 6 BEOORDELEN

IN TE LEVEREN RESULTAAT Beoordelen

• Ingevulde beoordelingsmonitor. • Bewijsstukken van het criteriumgericht interview. • Eindpresentatie. • Demonstratie.

Stap 6 Beoordelen

In deze stap word je beoordeeld met een beoordelingsmonitor. Met de beoordelingsmonitor word je beoordeeld op: • wat je hebt gemaakt • hoe je dit hebt uitgevoerd. Er wordt speciaal gelet op je vakkennis, vaardigheid en beroepshouding. Tijdens het uitvoeren van de beroepstaak houden jij en je beoordelaars de beoordelingmonitor bij.

ACTIVITEITEN

1

Invullen beoordelingsmonitor 1 Zorg voor een correct ingevulde beoordelingsmonitor. 2 Vraag een medeleerling om jou te beoordelen op communicatieve en sociale vaardigheden.

2 Bewijsstukken van het criteriumgericht interview 1 Verzamel alle bewijsstukken zoals controlelijsten, gemaakte werkstukken enzovoort. 2 Je moet kunnen aantonen dat je de beroepstaak goed hebt uitgevoerd. Het criteriumgericht interview 1 Stel de definitieve datum vast voor het beoordelingsmoment met je beoordelaars. 2 Bereid het criteriumgericht interview heel goed voor. 3 Voer een beoordelingsgesprek met je begeleider. 3

31

BEROEPSTAAK FREZEN 2

4

Eindpresentatie (in overleg met je begeleider) 1 Stel de definitieve datum vast voor de eindpresentatie met je beoordelaars. 2 Bereid de presentatie voor. 3 Voer de presentatie uit. Demonstratie (in overleg met je begeleider) 1 Stel de definitieve datum vast voor de demonstratie met je beoordelaars. 2 Bereid de demonstratie voor. 3 Voer de demonstratie uit.

5

32

STAP 7 TERUGKIJKEN

Terugki jken IN TE LEVEREN RESULTAAT

• Een afgevinkt mini-POP. • Terugkijkverslag. • Bijgewerkt portfolio.

Stap 7 Terugkijken

Je hebt deze beroepstaak bijna afgerond. Het is nu tijd om terug te kijken op de uitvoering ervan. Deze laatste stap is een heel leerzame stap. Je kunt de informatie die je hier krijgt, gebruiken om je competenties te verbeteren in een volgende beroepstaak.

Maak een afspraak met je trajectbegeleider voor dit gesprek.

33

BEROEPSTAAK FREZEN 2

ACTIVITEITEN

1

Terugkijkverslag 1 Maak een terugkijkverslag aan de hand van onderstaand schema.

Naam: Datum: Beroepstaak: Naam trajectbegeleider:

Stap

Wat ging goed

Wat kon beter

1 Oriënteren 2 Invullen Mini-POP 3 Voorbereiden 4 Uitvoeren

5 Controleren 6 Beoordelen

Samenvatting, beoordeling en conclusies

Wie

Wat heb ik geleerd

Waar moet ik nog aan werken

Trajectbegeleider Medeleerling Praktijkopleider Zelf

34

BRONNEN

• Basisdocument • CD-rom Basis Frezen

• Frezen 1 KENTEQ – 214-322-1 • Frezen 2 KENTEQ – 214-362-1 • Integratie Machinaal verpanen 2 KENTEQ - 216-344-1 • Verspanings technologie 90 11 0005236 • Polytechniek deel 1 KENTEQ –102-301-1 • Polytechniek deel 2 KENTEQ –102-301-6 toerentallen, Goniometrie) • Tabellenboek Mechanische techniek ISBN 90 01 13397 5 • Tekeninglezen COO KENTEQ - 100-301-2 (doorsneden) • Via internet Google (snijsnelheden en toerentallen) • NEN-Bundel

• www.leren.nl • www.techniekstad.nl • www.verspanen.tk

35

BEROEPSTAAK FREZEN 2

BIJLAGE 1 BEOORDELINGSMONITOR

Opmerkingen

Leerling: Complexiteit

Beoordeling C

score D - A - G

docent

praktijkopleider

leerling

Competenties Prestatie-indicator of verwacht gedrag afgeleid van de prestatie-indicator

J Formulerenen rapporteren Formuleert de eigen leerkansen en leerdoelen op een duidelijke en begrijpelijke wijze. M Analyseren Kan aandachtig en ijverig bepalen welke veranderingen in de leef- en werkomgeving het beste aansluiten bij de eigen ambitie. Is daarbij in staat de juiste leerbehoefte vast te stellen. N Onderzoeken Stelt zich op de hoogte van veranderingen in de samen-leving en werkomgeving en maakt hiervan gebruik om duidelijke leerdoelen te stellen. W Gedrevenheid en ambitie tonen E Samenwerken en overleggen knelpunten. K Vakdeskundigheid toepassen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten

ind v v Aanvaardt de uitdaging om de eigen leerdoelen te ontdekken en investeert tijd en energie om tot een keuze te komen. N Onderzoeken Verzamelt, overzichtelijk, informatie over de verschillende (nieuwe) manieren van leren. O Creëren en innoveren Durft voor te stellen de leeractiviteiten op een andere manier dan gebruikelijk, uit te voeren. Ingevulde planning ind v v A Beslissen en activiteiten Kan aantonen dat de gekozen manier van leren aansluit bij het eigen leerdoel. M Analyseren Kiest een manier van leren die past bij de eigen leerstijl en de leeromgeving. O Creëren en innoveren Heeft zich op de hoogte gesteld van geschikte en nieuwe manieren van leren. resultaten gemaakte opdrachten tekeninglezen ind P pra/v Overlegt met zijn leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden, planning en werkwijze. Oefening gleuf frezen ind P pra/v Oefening uitsparing frezen ind P pra/v Heeft de verzamelde informatie zodanig geïnterpreteerd dat er een duidelijk beeld is van de werkopdracht. Kennistoets vakdeskundigheid ind K v Werkvoorbereiding van het onderblok ind P pra/v Het product, het onderblok ind P pra/v T Instructies en procedures opvolgen K Vakdeskundigheid toepassen L Materialen en middelen inzetten Materialen en middelen inzetten L Controleert de te gebruikenmaterialen of aangeleverde werkstukken en gereedschappen. 1.1 Voorbereiden verspanende bewerkingen 1 1 1.2 Machine productiegereed maken 1 1.2 Inventariseert geschikte manieren van leren 1.3 Kiest bij zichzelf en bij situatie passende manier van leren 1 1.3 Uitvoeren verspanende bewerking 1

Stelt de te gebruiken machinesnel en precies in en af en laat een proefbewerking uitvoeren. Kiest, controleert en gebruikt materialen, middelen en gereedschappen die nodig zijn voor het bewerken van het materiaal. Draagt zorg voor het goed in en afstellen van machines en gereedschappen. Stelt de machine in en af volgens tekeningen, geldende kwaliteitsnormen, Arbo-, veiligheid- en milieuvoorschriften. Toont een goede oog-hand-coördinatie en bewerkt het materiaal door de benodigde machines te bedienen en het bewerkingsproces te bewaken. Gebruikt materialen en middelen efficiënt. S Kwaliteit leveren Bewerkt het materiaal systematisch door af te wisselen met tussentijdse metingen.

Q Plannen en organiseren Plant zijn eigen werkzaamheden rekening houdend met het totaalplan en mogelijke

Code

Werkproces

1.1 Benoemt leerdoelen voor eigen ontwikkeling

Kerntaak

1

Kerntaak LLB

BPV ok

beoordelingsvorm beoordelaars

werkvorm

ind v v

ind v v

G2,3 E V

Verspaner [94340] Product Monitor

Tabel bewerkingen van het onderblok Verslag van de activiteiten Tabel vaardigheden Tabel werkvolgorde

36

Stap 1 Oriënteren

Stap 2 Invullen mini-POP

Stap 4 Uitvoeren

Stap 3 Voorbereiden

Frezen 2

Controlelijst van jezelf ind P l K Vakdeskundigheid toepassen Controleert het product op nauwkeurigheid in relatie tot de kwaliteitseisen, door het uitvoeren van specifieke metingen. Controlelijst mededeelnemer G2 P l L Materialen en middelen inzetten Gebruikt verschillende meetinstrumenten gericht en doeltreffend. T Instructies en procedures opvolgen Legt de meetresultaten vast volgens vastgestelde procedures,protocollen en geldende bedrijfsprocedures. K Vakdeskundigheid toepassen Archiveert gebruikte werktekeningen,schetsen en legt de instellingen vast voor de procesadministratie. L Materialen en middelen inzetten T Instructies en procedures opvolgen Ingevulde beoordelingsmonitor ind Ci/Ep ab Bewijsstukken criteriumgericht interview ind Ci/Ep ab Eindpresentatie ind Ci/Ep ab Een ingevuld mini-POP ind E t D Aandacht en begrip tonen G Relaties bouwen en netwerken 2 2.3 Stuurt de eigen loopbaan en onderneemt acties die daarbij nodig zijn 2 2.1 Reflecteert op eigen kwaliteiten en motieven 1 1.5 Afronden werkzaamheden 1.4 Meten en controleren van het eigen werk

Ontdoet de machine van alle snijdgereedschappen, bergt deze goed op en maakt de machine schoon. Legt de gebruikte instellingen vast en archiveert de werktekeningen en schetsen volgens geldende bedrijfsprocedures.

Verwoordt de eigen kwaliteiten, wensen en waarden en is zich bewust hoe deze invloed kunnen hebben op de eigen loopbaanontwikkeling. Terugkijkverslag ind E t G Relaties bouwen en netwerken Is, door gesprekken met anderen, in staat inzicht te krijgen in eigen kwaliteiten en motieven en deze af te stemmen op de eigen loopbaan. Bijgewerkt portfolio ind FG ab M Analyseren Bepaalt welke competenties, wensen en waarden belangrijk zijn voor de loopbaanontwikkeling. N Onderzoeken Is in staat, door middel van allerlei technieken, een beeld van zichzelf te krijgen. A Beslissen en activiteiten initiëren

Maakt keuzes om de eigen loopbaan verder te ontwikkelen en onderneemt hiervoor de nodige acties. Legt zijn plan van aanpak voor aan eigen relaties, zodat zij kunnen adviseren bij het vinden van passend werk. N Onderzoeken Onderzoekt de gevolgen van toekomstige keuzes en acties en gebruikt deze om zijn loopbaan te kunnen sturen.

Overlegt met alle relevante betrokkenen over het uit te voeren werk. Is eerlijk en betrouwbaar tegenover zijn collega’s en behandelt iedereen gelijkwaardig.

E Samenwerken en overleggen

F Ethisch en integer handelen

4.3 Stelt zich collegiaal op. 1

4

37

Stap 6 Beoordelen

Stap 7 Terugkijken

Stap 4 Vervolg Uitvoeren

Stap 5 Controleren

notities

Deze beroepstaak is uitgebracht in een serie voor de kwalificatie Fijnmechanische Techniek. Beroepstaken zijn gebaseerd op het didactisch model BGL (Beroepstaak Gestuurd Leren). De beroepstaken zijn tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

OVERZICHT BEROEPSTAKEN VERSPANER

Basisdocument Introductie Verspanen

1 Draaien 1 2 Draaien 2 3 Draaien 3 4 Frezen 1 5 Frezen 2 6 Frezen 3 7 Frezen 4 8 Onderhoud

9 CNC operationeel maken 10 Verspaner in het bedrijf

69364225 Bestelnummer 00629640006