00670510003

PROJECTWIJZER 3 Leerjaar 1

Het toegangs- beveiligingssysteem

Industrieel Design

MIDDenkaDer engIneerIng Begeleidersversie

Projectwijzer 3 Toegangsbeveiligingssysteem

Project Toegangsbeveiligingssysteem bij SPORTING VILLAGE

Opleidingssoort

Middenkader Engineering BOL 4

Afdeling

Industrieel Design

2 e serie versie 1 2010-2011

Versienummer

Artikelnummer 00670510003

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van de Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

Directeur en managementteam M.Wouters en L. Fine; B. Huijberts; M. Pelgrum en A. Pijnenburg

De volgende docenten hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze projectwijzer: L. Hendriks, H. Bakker; A. Papa; P.Vrakking; D. Gray

Projectgroepleider A. G. Bol

Redactie L. Hendriks; M. Brok

Omslag/Lay-out Studio Blanche

Foto’s/figuren Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat de Stichting Consortium Beroepsonderwijs niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties geregeld heeft. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de Stichting.

© 2012 Stichting Consortium Beroepsonderwijs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de Stichting Consortium Beroepsonderwijs.

3

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

Inhoud

1

Inleiding

5

2

Organisatie

7

2.1 Complexiteit van de projectwijzer

7 7 7 7

2.2 Projectgroep

2.3 Persoonlijke ontwikkeling 2.4 Aanpak van het project

- -

Advies faseplanning Advies lessentabel

10 10 10 11 13 14 16 17

- Handreikingen projectbegeleider en projectmanagement

- - - - -

Handreikingen techniek Handreikingen exact

Handreikingen communicatie - Nederlands Handreikingen communicatie - Engels Handreikingen Loopbaan en Burgerschap

3

Introductie op het project

18

3.1 De beroepscontext

18 21 24

3.2 De opdracht

3.3 De project-start-up (PSU)

4

Projectuitvoering

25

4. 1 Oriëntatie 4. 2 Definitie 4. 3 Ontwerp

26 34 41 51 59 65 68 73 73 74 75 75 76 77 78 73

4. 4 Werkvoorbereiding

4. 5 Realisatie 4. 6 Oplevering

4. 7 Nazorg

5

Evalueren, Beoordelen enVerantwoorden

5.1 Inleiding

5.2 Beoordeling producten

5.3 Beoordeling van competent gedrag 5.4 Beoordeling van een werkproces

5.5 Beoordeling van toetsen

5.6 Verantwoording en kwalificeren

5.7 Monitor PW3

5.8 Competentiescoretabel PW3

4

Industrieel Design

Bijlagen

79

Bijlage 1 Bijlage 1a Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9

Organisatiestructuur

80 81 82 84 85 87 88 89 91 93

Organisatieschema met communicatielijnen

Projectmanagement in 7 fasen

Projectdossier en fasedocument (basisopbouw) De offerte: onderdeel van het verkoopproces

‘Unique Sellingpoints’ (USP) Voorbeeldformulier PAP

E-mail uit Londen

Overzicht hoofdproducten per fase Oriëntatie op het beroep modelbouwer

5

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

1 << Inleiding >>

Geef de jongeren roots en wings

(Muziekgroep: Vaya Con Dios)

Geachte collega,

De projectwijzer is uitgewerkt volgens het didactisch model CGO: Competentie Gericht Onderwijs. Het is een routebeschrijving die studenten gedurende een aantal weken de weg wijst bij het realiseren van een project. Het gaat er bij deze opleiding vooral om, dat de student zich ontwikkelt tot een competent middenkaderfunctionaris. Daarbij is het nemen van verantwoordelijkheid een belangrijk element. Studenten zijn ook nu al zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop hun studie verloopt. De taak van begeleiders op het ROC en in de beroepspraktijk is de student op allerlei manieren te coachen en terzijde te staan. Deze begeleiding kan naarmate de opleiding vordert, afnemen. Kenmerkend voor CGO-onderwijs is dat ook studenten een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van een medestudent door met elkaar te evalueren en op elkaar te reflecteren. Uit onderzoek is gebleken dat studenten van u verwachten dat u kennis en visie aanreikt, dat u inzichten door kunt geven, dat u wijsheid toont en dat u kunt adviseren op basis van productbeoordeling, waarneming van gedrag en evaluatie. Voor de student is het van belang dat hij merkt dat zijn aanwezigheid er toe doet, dat u hem opmerkt en belangstelling toont. Ook het motiveren van de student voor zijn beroep en hem voorbereiden op het functio- neren in een (BPV-)bedrijf en in de samen- leving is voor u een belangrijke uitdaging.

Deze projectwijzer In deze projectwijzer, behorende bij de studie- richting Industrieel Design, richt de student zich op de functie van Modelbouwer met commerciële taken binnen de uitvoering van het project bij een ontwerpbureau. Het project gaat over het ontwerpen en maken van een toegangsbeveiligingssysteem. Aan de orde zullen komen: • Het ontwerpproces

• Ergonomisch onderzoek • De technische tekeningen • Een productieplan • De modelbouw • Een gebruikerstest • Het maken van een offerte

Gedurende de opleiding zullen de studenten aan de hand van andere projectwijzers ook nog gaan werken als chef van een technische dienst, projectgroepleider, zelfstandig onder- nemer enzovoort. Later in de opleiding kunnen de studenten binnen een project ook een eigen rol kiezen. Een en ander is mede bedoeld als loopbaanontwikkeling. Stage Als de student gedurende de vierde periode van de opleiding op stage gaat, is het verstandig , om op niet al te lange termijn ook met projectwijzer 4 te beginnen. Deze project- wijzer borgt dat de voorbereiding op de stage goed verloopt.

6

Industrieel Design

Ondersteuning In de grijze vlakken van deze begeleidersversie vindt u informatie en adviezen voor de diverse begeleiders. Alle niet-geaccentueerde tekst is letterlijk dezelfde als in de studentenversie. Deze ondersteuning is bedoeld als een advies, u kunt daar natuurlijk naar eigen inzicht en mogelijkheden van afwijken. Meer informatie over de structuur van de opleiding en manieren van studeren staat in de begeleidersversie van projectwijzer 0, het Basisdocument voor deze opleiding. Digitale ondersteuning van de projectwijzer, tekeningen, de monitor, de competentiescore- tabel e.d. kunt u downloaden via www. consortiumbo.nl.

Wij wensen u veel succes.

7

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

2.1 Complexiteit van de projectwijzer Deze projectwijzer voor leerjaar 1 van je opleiding wordt uitgevoerd in complexiteit A. Dit betekent het volgende: • de opdrachten zijn redelijk eenvoudig • het project vindt plaats in een overzichte- lijke omgeving (eenvoudige beroepscontext) • je voert de opdrachten zelfstandig uit, maar krijgt veel begeleiding 2.2 Projectgroep In deze projectwijzer ervaar je wat het betekent ommodelbouwer met commerciële taken te zijn. Het advies is om te werken met een projectgroep van 3 of 4 personen. Eén van de leden van de projectgroep is de projectgroep- leider. Een aantal deelproducten maak je met je projectgroep, maar je maakt ook een aantal producten individueel. Om het project tot een goed einde te brengen wordt er een behoor- lijke inzet van je verwacht. 2 << Organisatie >> Het opstarten en afsluiten van de projectfasen gebeurt ook bij dit derde project onder begeleiding van een projectbegeleider. Dat is de docent die het proces begeleidt. Meer en meer zal de projectgroep ook zelfstandig vergaderen onder leiding van de projectgroep- leider. Langzaammaar zeker wordt van jou als student verwacht, dat je dit kunt. 2.3 Persoonlijke ontwikkeling In deze projectwijzer staat bij elke fase een kopje ‘Persoonlijke ontwikkeling’. Hierin staan aanwijzingen die vooral zijn bedoeld om jezelf

op andere, meer persoonlijke punten te ontwikkelen.

Tijdens de definitiefase maak je een Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP). Daarin leg je de activiteiten vast die je in deze periode gaat doen als gevolg van het Plan van Aanpak. Tevens benoem je je eigen leerdoelen en je gewenste competentieontwikkelingen. In het PAP leg je ook datgene vast wat je naar aanleiding van het vorige project verder wilt ontwikkelen in deze periode. Tot slot geeft je aan wanneer je een en ander gaat doen. Veel meer over persoonlijke ontwikkeling, structuur van de opleiding en manieren van studeren staat in projectwijzer 0, het Basisdo- cument voor deze opleiding. 2.4 Aanpak van het project Om het project tot een goed einde te brengen is er veel overleg nodig tussen de betrok- kenen. Elke projectfase wordt in een kleine (project)groep opgestart en afgesloten. De overleggen vinden plaats onder leiding van een voorzitter. Studenten zijn bij toerbeurt voorzitter.Tijdens de overleggen worden de belangrijkste zaken door een bordschrijver op een bord genoteerd en worden er notulen gemaakt. Leercirkel Elke projectfase kan met behulp van een vast stappenplan worden doorlopen. Deze ‘leercirkel’ is een hulpmiddel bij het succesvol doorlopen van de fasen.

8

Industrieel Design

De stappen zijn:

1. Opstarten • Lees de tekst en stel vast of je de tekst en de woorden begrijpt. • Stel vast of de opdracht helder is en stel vast welke voorkennis aanwezig is. • Wat moet er gedaan of bestudeerd worden? • Wat zijn je leerdoelen? • Welke bronnen ga je benaderen en bestuderen? 2. Plannen • Hoe wordt de uitwerking? • Wie doet wat, wie werken samen en wie onderzoekt welke bron? • Stel vast wanneer de opdracht gereed moet zijn. • Op welke momenten en waar ga je er aan werken? 4. Evalueren • Rapporteer in de groep hoe je tot de resul- taten gekomen bent. • Geef een toelichting/uitleg bij het resultaat of presenteer je product. • Stel vast of de leerdoelen gerealiseerd zijn. • Presenteer de resultaten en lever het fasedocument in. • De projectbegeleider bepaalt of alles goed is en of je verder kan. Je krijgt per fase een GO of NO-GO. 3. Uitvoeren • Er wordt aan de opdracht gewerkt. • De evaluatie wordt voorbereid.

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem Begeleidersinformatie

9

PROJECTBEGELEIDER

Ook dit derde project is bedoeld als een oriëntatie op toekomstige beroepsmogelijkheden en het kiezen van een afstudeerrichting. Deze keer gaat het erom de student kennis te laten maken met de functie van modelbouwer met commerciële taken. De ondersteuning zoals in deze handleiding omschreven, is bedoeld als een advies. U kunt daar naar eigen inzicht en mogelijkheden van afwijken. Samenwerking docenten In het kader van de drieslagmethode begeleidt u de studenten op basisniveau bij de ontwikkeling op het gebied van communicatie, projectmanagement en Exact. Tijdens de uitvoering van het project zijn bij activiteiten vaak meerdere docenten betrokken. De samenwerking tussen docenten is voor deze activiteiten zeer zinvol. Deze samenwerkingsverbanden hebben wij per fase weergegeven. U kunt deze informatie downloaden via de bestelsite. Complexiteit Complexiteit A betekent dat de studenten maximaal begeleid worden. Het uitgangspunt is dat ze bij de producten begeleid worden tot het product met een voldoende kan worden beoordeeld. Projectgroep Wij adviseren de studenten gedurende dit project in een projectgroep van maximaal vier leden te werken.Waarbij nu nadrukkelijk één van de vier studenten als projectgroepleider wordt aangewezen. Deze projectgroepleider kunt u gedurende de hele periode begeleiden en beoordelen op de ontwikkeling van zijn leidinggevende competenties. Laat hem ieder overleg voorzitten, de werkzaamheden verdelen, het proces leiden en alle informatie in een map oftewel het projectdossier verzamelen. Bij een volgende projectwijzer kan een andere student deze rol vervullen. Het doel is dat aan het einde van leerjaar 2 elke student een keer projectgroepleider is geweest. Aanpak project De auteurs gaan van het volgende uit: • U werkt als projectbegeleider met een zo klein mogelijke groep van 4, 8 of maximaal 12 studenten (meerdere projectgroepen). • U begeleidt de studenten in deze fase van de opleiding, 3 à 4 uur in de week. 2 uur om op te starten en 1 à 2 uur om af te sluiten. • U zorgt ervoor dat de studenten professioneel leren vergaderen en notuleren. • U leert de groep zo te werken dat de deelnemers van elkaar leren. • Tijdens deze bijeenkomsten nemen studenten de rol op zich van voorzitter, bordschrijver en notulist. U Ontwikkeling van de student Om iedere student zijn eigen competenties te laten ontwikkelen is het van het grootste belang dat elke student zijn eigen creativiteit in kan zetten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan eigen inbreng in projectverga- deringen, individueel opzoeken van verschillende informatiebronnen, eigen presentatie. Bij elke projectfase staan tips voor de student om activiteiten uit te voeren waarmee hij werkt aan zijn persoon- lijke ontwikkeling. U kunt de studenten stimuleren met deze activiteiten aan de slag te gaan. Hierbij is het belangrijk, dat de student een onderzoekende houding ontwikkelt. In deze fase van de opleiding is het nog van belang dat u ze begeleidt bij het opstellen van hun Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP). heeft zelf voornamelijk de rol van procesbegeleider. • Elke projectgroep stelt een projectdossier samen.

Begeleidersinformatie

10

Industrieel Design

Inhoud van de projectwijzer In deze projectwijzer, behorende bij de studierichting Industrieel Design, vervult de student de functie van modelbouwer met commerciële taken bij Proces, een ontwerpbureau dat nieuwe producten ontwikkelt en bestaande producten verbetert. De opdracht voor ‘SportingVillage’ valt onder verant- woording van deTechnisch Manager van de afdeling Ontwerpen. Deze technisch manager is hun project- begeleider. In de gesimuleerde situatie bij het ROC vervult u die rol. De studenten ontwerpen een toegangsbeveiligingssysteem voor het stadion van SportingVillage. Behalve dat ze hiervan een model ontwikkelen, verdiepen zij zich in de gebruikers van het systeem en de verschillende toepassingen.

De belangrijkste eindproducten van dit project zijn: • Ontwerpen van toegangsbeveiligingssysteem • Maken van een model en gebruikerstest • Rapport brandveiligheid

Advies faseplanning

Week

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Oriëntatie Definitie Ontwerp Werkvoorbereiding

Realisatie Oplevering Nazorg

Advies lessentabel op weekbasis

Projectbegeleiding Praktijk/practicum

3 8 6 1 2 1 2 3

Ondersteuning theorie techniek

Ondersteuning projectmanagement/bedrijfskunde Ondersteuning communicatie Nederlands

Ondersteuning communicatie MVT

Ondersteuning Leren, Loopbaan en Burgerschap Ondersteuning Exact (waarvan 1 uur rekenen) Zelfstandig werken in OLC, werkplaats, op locatie of thuis

14

Het gaat hier om een advies. U bent natuurlijk vrij een andere verdeling te maken.

PROJECTMANAGEMENT/BEDRIJFSKUNDE In deze derde projectwijzer komen de onderstaande onderwerpen aan de orde: • bedrijfsstructuur/beroepsoriëntatie/communicatielijnen • belichten van de rol van modelbouwer met commerciële taken bij een bedrijf • invoering van rol projectgroepleider als hoofdverantwoordelijke van de projectgroep • uitleg projectmanagement 7 fasen structuur

• invoering projectdossier en fasedocument (basis) • offerte (als onderdeel van het verkoopproces) • commercieel inzicht • kwantumkorting

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem Begeleidersinformatie

11

Studenten hebben inmiddels in 2 perioden de projecten doorlopen in 7 fasen. Het is nu het moment om uitleg te geven over ‘Projectmanagement in 7 fasen’. In projectwijzer 0 en bijlage 2 staan de 7 fasen van projectmanagement op een rijtje. Ook is het vanaf dit moment zinvol om een begin te maken met de opzet van het projectdossier en de fasedocumenten (zie bijlage 3). Dit is bewust alleen een basisopzet. In PW5 zal op het projectdossier en de inhoud van de fasedocumenten verder worden ingegaan. Ondersteuning kan worden gegeven in vakgroepoverstijgende workshops. Commerciële communicatie Commerciële communicatie is in het bedrijfsleven onontbeerlijk. Er is immers altijd een klant of opdrachtgever waarmee het bedrijf te maken heeft. De juiste communicatie vormt een belangrijk deel van het verkoopproces. Aan commerciële communicatie wordt in deze projectwijzer veel aandacht besteed. Het contact met de klant vindt plaats door een voorlopige offerte af te geven en later een definitieve.Tevens wordt ook hier weer het uiteindelijke projectresultaat aan de klant gepresenteerd. Bij het ontwerp van het toegangs-controle-systeem zijn de wensen van de klant en de commerciële haalbaarheid van groot belang. In deze projectwijzer wordt verwezen naar een verkooptraining die door deTechnisch Commercieel manager (TC-manager) wordt georganiseerd.Wellicht kan hieraan invulling worden gegeven door iemand uit het bedrijfsleven. Ook hier is het belangrijk dat technisch-commerciële aspecten in de beroepscontext worden uitgelicht. Het toegangsbeveiligingssysteem zal zowel voor de gebruiker als voor degene die het apparaat bedient ergonomisch verantwoord moeten zijn en gebruiksvriendelijk moeten kunnen worden bediend. • Analyse In de analyse stellen de studenten een probleemstelling op, ze leggen de doelgroep vast en verza- melen zoveel mogelijk informatie over het product en zijn omgeving. Er wordt een programma van eisen en wensen opgesteld, evenals een plan van aanpak. • Ideegeneratie Aan de hand van een paar krabbels en ideeschetsen komt een aantal concepten tot stand. • Conceptontwikkeling Tijdens de conceptontwikkeling worden de ideeën getest op haalbaarheid en ergonomie. Details worden uitgewerkt in een aantal concepten (meestal 3) en uiteindelijk zal er één concept gekozen moeten worden. • Materialisatie Nadat er een concept gekozen is, wordt de productiemethode en het materiaal definitief vastgelegd. De kostprijs zal geschat moeten worden.Technische tekeningen en de werkvoorbereiding zijn dan het resultaat van het ontwerpproces. Aan de hand daarvan kan de modelbouwer aan de slag gaan met het maken van het model. Dit project is bedoeld voor de ontwikkeling van onderstaande praktische vaardigheden: • Productietechnieken • Materialen • Collage concurrenten • Collage productomgeving • 3D-CAD tekenen • Grove SolidWorks-concepten • Kostprijsschatting • Kostprijsberekening TECHNIEK In deze projectwijzer kruipt de student in de huid van een modelmaker.

Begeleidersinformatie

12

Industrieel Design

• Gedetailleerde productomschrijving • Gedetailleerde SolidWorks modellen • Maattekeningen • Technische tekeningen • Kostprijsberekening • Exploded view • Renderingen

Voor theoretische ondersteuning adviseren wij u te werken aan: • Ontwerpen In deze projectwijzer kruipt de student in de huid van de modelbouwer. Bijlage 8 is een overzicht van alle specifieke vakinhoudelijke producten, gerelateerd aan de fasen. • Vormgevingsleer Vormgevingsleer is in de eerste projectwijzer uitgebreid aan de orde gekomen. Deze kennis kan in de korte ideegeneratie worden toegepast. De vormgeving van het product is natuurlijk erg belangrijk. Kleurenleer is hierbij van groot belang. Het gebruik van kleur bepaalt de uitstraling van het product. Dit geldt zowel voor het product zelf als voor het product in zijn omgeving. Er moet rekening worden gehouden met de natuurlijke omgeving van het product. • Handtekenen Een technisch tekenaar zal van zijn ideeschetsen, duidelijke concept- en detailtekeningen moeten kunnen maken, voor hij op de computer aan de slag gaat. Het stappenplan ter voorbereiding op het maken van het 3D model zal moeten worden voorzien van maattekeningen, die met de hand zijn gemaakt. Ook een werkvoorbereiding kan worden voorzien van assemblagetekeningen (met een tekenprogramma of met de hand). Voor het vak handtekenen geldt ‘oefening baart kunst’. Dit betekent dat er veel getekend en geoefend zal moeten worden met tekenen. Door het geven van vele kleine oefeningen leert de student omgaan met de materialen en ontwikkelt hij de techniek van het tekenen. • 3D CAD Er zijn veel verschillende 3D tekenprogramma’s op de markt, zoals Inventor, Rhinoceros, Solidedge, Autocad 3D, Solidworks etc. Iedere school werkt met zijn eigen programma. Het belangrijkste is dat studenten leren omgaan met één of meerdere van deze programma’s, zodat ze een 3D model kunnen tekenen. Van dit model moeten ze vervolgens 2D technische tekeningen kunnen maken. Het gaat dus niet zozeer om het leren van de knopjes van het programma, maar om het leren inzien hoe je een product in 3D opbouwt en wat je met zo’n model kunt doen. Voordat studenten met het tekenprogramma aan de slag gaan, moeten ze eerst op papier uitwerken hoe ze het model gaan maken. Basisvormen, afmetingen en bewerkingen zijn daarbij belangrijke uitgangspunten. • Productietechnologie In deze periode gaan we nog niet intensief in de werkplaats aan de gang.Wel moeten studenten de basisvaardigheden onder de knie krijgen. Voor het ontwerpen van producten moeten studenten wel weten wat de verschillende productiemethoden zijn en moeten ze materiaaleigenschappen kennen. In deze projectwijzer zal van het gekozen ontwerp een prototype van het model van karton worden gemaakt. • Verspanen/niet-verspanen In deze projectwijzer wordt alleen een model van het toegangsbeveiligingssysteem gemaakt. Dat kan met verschillende materialen worden uitgevoerd. Daarnaast kan er verder worden gegaan met het aanleren van de basisvaardigheden, zowel in metaal als in kunststof en hout. • Praktijk / Modelshop Om tot een goed ontwerp te kunnen komen moet je als student eerst weten hoe producten gemaakt kunnen worden. Zonder dit zelf ooit te hebben gedaan, wordt zo’n denkproces erg moeilijk. Daarom is het goed dat studenten met zoveel mogelijk technieken, die in de werkplaats aanwezig zijn, een keer gewerkt hebben. Het is zeer leerzaam om technieken die niet in de werkplaats van de school aanwezig

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem Begeleidersinformatie

13

zijn, een keer te zien of ermee te werken, d.m.v. een excursie naar of een workshop in een bedrijf (glasblazerij, kunststofverwerkingsbedrijf, spuitgieterij etc.). Het hebben van eenVCA-diploma is bij veel bedrijven verplicht. In de vierde periode gaan de studenten op stage. Daarom is het goed om nu al te beginnen met deze cursus. In de modelshop zal een kartonnen model worden gemaakt. Er zijn vele methodes om karton te verbinden, bij de ene methode kan het model beter worden afgewerkt dan bij de andere. Het is van belang dat het model zo realistisch mogelijk wordt gemaakt, ook al is het gemaakt van karton. De kleur, de werking en de verbindingen kunnen ook in een kartonnen model worden weergegeven. • CNC/Rapid prototyping Komt in deze projectwijzer niet aan bod.

EXACT Exact is voor alle vakrichtingen van Middenkader Engineering gelijk. U kunt de ondersteuning daarom in vakgroepoverschrijdende lessen/workshops aanbieden. Daar waar vakspecifieke vaardigheden nodig zijn, wordt het aangegeven.

Leeractiviteiten bij deze projectwijzer Wij adviseren onderstaande onderwerpen bij deze projectwijzer aan de orde te laten komen:

Kerntaak

Inhoud rekenen/wiskunde Producten Industrieel Design

Niveau referentiekader rekenen

Getallen

Gebroken functies Talstelsels

Asymptoot berekeningen en snijpuntberekeningen Decimale stelsel, binaire stelsel en hexadecimale stelsel

III C - 3S IV C – 3S II C – 3F III A – 3F

Verhoudingen Goniometrische functies

Periodieke functies, radialen en grafieken

Verbanden

Word en Excel

Maken van tabellen in Word en maken van grafieken in Excel Verbrandingswarmte, soortelijke warmte, regel van Black, warmtecapaciteit, smelten/stollen, verdampen/ condenseren

IV ABC – 3F

Natuurkunde Warmte en warmteleer

Door het hele project loopt de opdracht om een rapport over brandveiligheid te maken. Vanuit de verschillende vakgroepen kunnen hierin verschillende onderwerpen die te maken hebben met de brandveiligheid aan de orde komen. Leerlijn Hoe de hierboven genoemde onderwerpen gepositioneerd zijn in de leerlijn, kunt u lezen in de leerlijn Exact (downloadbaar via de bestelsite http://www.consortiumbo.nl). Referentiekader rekenen (Meijerink) Ook in deze projectwijzer wordt rekening gehouden met de landelijke eisen voor rekenen en wiskunde. Zo zal het onderdeel goniometrie nu op het 3F niveau worden uitgevoerd. In de projectwijzers worden de leerlijn Exact van het kwalificatiedossier en de leerlijn Rekenen van het brondocument volledig verwerkt. Het is aan te bevelen dat rekenen apart op het rooster komt te staan, naast de vakken wiskunde en natuurkunde of het vak Exact. DWO Bij de projectwijzers kan gebruik worden gemaakt van DigitaleWiskunde Omgeving (DWO). U kunt zich oriënteren op de DWO-website http://www.fi.uu.nl/dwo/). Voor gebruikers van projectwijzers is voor DWO een inlogcode gratis aan te vragen. In de DWO kunnen de resultaten van studenten worden bewaard op de server van het Freudenthal instituut. (http://www.fi.uu.nl/dwo/mbo/pw3).

Begeleidersinformatie

14

Industrieel Design

Drieslagmethode De onderwerpen die in deze projectwijzer bij het vak Exact aan de orde komen, zijn ter ondersteuning aan de lessen die gegeven worden in de diverse vakrichtingen. Het onderwerp talstelsels wordt voornamelijk gebruikt ter ondersteuning van het gebruik van de verschillende talstelsels en het gebruik ervan in de digitale techniek. De goniometrie zal gebruikt kunnen worden als basis voor de lessen in vakkennis in bijvoorbeeld wissel- spanning en trillingen en wordt nu afgesloten op het niveau 3F. Het onderdeel gebroken functies zal voornamelijk worden gebruikt voor het leren omwerken van formules, zowel in de natuurkunde als in de techniek. COMMUNICATIE/NEDERLANDS Het aanleren van een juiste manier van communiceren is de verantwoordelijkheid van het hele team. Studenten ontwikkelen hun communicatievaardigheden door contact met hun omgeving: de technisch manager, de klant, de leveranciers en collega’s. In de schoolomgeving gaat het om de communicatie met medestudenten in het projectoverleg e.d., de projectbegeleider, praktijkbegeleider en alle medewerkers in de schoolomgeving. Referentiekader taal (Meijerink) Vanaf 2010 moet een student Middenkader Engineering aan het einde van zijn opleiding de verschillende domeinen (mondelinge taalvaardigheid, leesvaardigheid en schrijfvaardigheid) op niveau 3F van het ReferentiekaderTaal beheersen. Door het werken met de projectwijzers ontwikkelt een student zich op al deze domeinen. Via de bestelsite zijn downloads beschikbaar waarin wordt aangegeven hoe de stappen van het communicatieschema zijn gekoppeld aan het referentieniveauTaal. Leerlijn Bij alle communicatieproducten worden de stappen a t/m f van het communicatieschema doorlopen. Er is u gevraagd tijdens PW 2 extra aandacht te besteden aan de stappen a t/m c.Tijdens deze projectwijzer geeft u extra uitleg over de stappen d t/m f. stap d: kiezen van het medium en bijbehorende conventies bepalen De student bepaalt welk medium het meest geschikt is om het publiek te bereiken. (Welke media heb je? Wanneer gebruik je welk medium?) De student moet ervoor zorgen dat het medium dat hij gebruikt, voldoet aan de regels die voor dat medium gelden. stap e: opbouw van de boodschap Welke informatie hoort in de inleiding, de kern en het slot? De theorie hierover wordt uitgelegd tijdens een hoorcollege of ondersteunende les.

stap f: ruis Aan stap f, ruis, dient nog extra aandacht te worden besteed.

Het is verstandig om stap a t/m f nog eens goed door te nemen. Volgens de leerlijnTalen is de student na dit project in staat zijn/haar producten te controleren aan de hand van de stappen van het communicatieschema. Deze projectwijzer In PW1 en PW 2 is tijdens de lessen al aandacht besteed aan vergaderen. Omdat er tijdens dit project door de projectgroepen voor het eerst zelfstandig onder leiding van een student/projectgroepleider vergaderd wordt, besteden we er hier een laatste keer plenair aandacht aan.

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem Begeleidersinformatie

15

Verder gaat de student een taak- en functieomschrijving van de modelbouwer met commerciële taken schrijven, een offerte aangevuld met een verkoopgesprek leveren, de verkoopvoorwaarden opstellen en een gebruikershandleiding maken. Ook is het de eerste keer dat de student een reflectieverslag schrijft. De handreikingen voor het een en ander vindt u bij de betreffende fasen.

De overige producten die aan de orde komen tijdens dit project kunt in vinden in de onderstaande lijst.

Producten Het niveau van de taalvaardigheid kan aan de hand van onderstaande producten ontwikkelingsgericht worden vastgesteld. U kunt hiervoor de beoordelingsformulieren uit de downloads gebruiken.

Vaardigheden

Product

Lezen

Introductie hoofdstuk 3 lezen en samenvatten (Voor)lezen van de faseopdrachten

Luisteren

Luisteren tijdens gesprekken/vergaderingen, presentaties en voorlezen faseopdrachten

Gesprekken voeren Vergaderen

Evaluatiegesprek Functioneringsgesprek

Spreken Schrijven

Demonstratie en presentatie eindproduct

Taak en functieomschrijving modelbouwer met commerciële taken Vergaderschema communicatieplan Notulen van de overleggen Offerte Leverings/verkoopvoorwaarden Gebruikershandleiding Uitnodiging voor oplevering Reflectieverslag

Drieslagmethode

1. Taalgebruiken in beroepsgerichte activiteiten Zorg ervoor dat u geregeld overlegt met de andere teamleden, zodat u als taaldocent op de hoogte bent aan welke (talige) onderdelen van het project de studenten werken. Op deze manier kunt u uw lessen laten aansluiten op de praktijklessen. Vooral de projectbegeleiders hebben hier een grote rol/ verantwoordelijkheid in. Verder is het ook belangrijk dat ‘het team’ bekend is met het communicatie- schema en het referentiekaderTaal, zodat collega’s weten binnen welke ‘talige’ kaders de studenten hun producten moeten maken. 2.Taalles van een (ervaren) taaldocent In uw ‘eigen’ taallessen geeft u de studenten instructie over de regels en conventies van het Neder- lands, bijvoorbeeld over zinsbouw, tekstopbouw, en ook over passend en niet-passend taalgebruik in specifieke contexten. Deze kennis en de beheersing van de regels zijn nodig als ondersteuning voor de taalactiviteiten in het vak. 3.Taalondersteuning Op basis van het resultaat van de diagnostische toetsen kunt u studenten taalondersteuning aanbieden.Wanneer studenten onder niveau 2F hebben gescoord is het raadzaam extra aandacht te besteden aan de betreffende onderdelen.Wanneer de docent Nederlands of de vakdocenten een achterstand op taalgebied constateren kunt u een ondersteunend programma aanbieden.

Begeleidersinformatie

16

Industrieel Design

COMMUNICATIE/ENGELS Ook bij deze derde projectwijzer is het belangrijkste doel dat studenten de sociaal- communicatieve vaardigheden in een moderne vreemde taal in brede zin ontwikkelen in het kader van technisch-commer- ciële activiteiten. Hierbij kunt u denken aan inkopen van onderdelen, een telefonisch gesprek, een handleiding en een zakelijk e-mail. Europes Raamwerk (CEF) Volgens het Europees Raamwerk moeten de vaardigheden Spreken en Schrijven op A2-niveau worden afgesloten. Luisteren, Gesprekken voeren en Lezen op B1. Zie hiervoor het Basisdocument (projectwijzer 0). Leerlijn Voor het aanleren van een juiste manier van communiceren wordt het stappenplan van het Communica- tieschema a t/m f gebruikt.Tijdens deze projectwijzer geeft u instructie over het gebruik van de stappen d, e en f in het Engels en u activeert de collega’s deze stappen m.b.t. Engels ook toe te passen. Zie uitleg in het Nederlandse deel boven. Door het invullen van het beoordelingsformulier kan de docent Communicatie de vooruitgang van de student zichtbaar maken. De beroepsproducten van de student worden beoordeeld op vakinhoud en talige aspecten. De onderwerpen en producten voor Engels in deze PW In de projectwijzer worden studenten aangezet de onderstaande producten te produceren/vaardigheden te ontwikkelen. U kunt ze daarbij ondersteunen.

Vaardigheden

Product

Lezen

Onderzoek naar de functie van de Engelse taal

Luisteren Telefoongesprek met buitenlandse leverancier Gesprekken voeren Telefoongesprek met buitenlandse leverancier (rollenspel) Spreken Telefoongesprek met buitenlandse leverancier (rollenspel)

Toelichting op de Engelstalige producten (o.a. de eigen handleiding) Uitspreken van de belangrijke ‘highlights’ van de presentatie

Schrijven

Onderdelen/bestellijst Bedieningshandleiding

E-mail n.a.v. uitnodiging Engelse gasten E-mail (bevestiging) n.a.v. telefoongesprek

Drieslagmethode 1) Veel activiteiten zullen door de projectbegeleider of vakdocenten in gang worden gezet, begeleid en beoordeeld. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van telefoongesprekken voeren en de presentatie. U kunt de collega’s daarin ondersteunen. 2) U kunt de studenten instrueren en ondersteunen bij het op de juiste manier inzetten van de stappen d, e en f en bij de gevraagde producten. U kunt ook speciale aandacht besteden aan vakinhoud en talige aspecten, juiste toon en lay-out. Belangrijke producten kunt u zelf beoordelen en desgewenst tijdens een workshop laten maken. 3) Na een toetsmoment tijdens de realisatiefase, bij het signaleren van onvoldoende voortgang, onder- steunt u studenten bij specifieke problemen

Ondersteuning kan afdelingsoverstijgend worden aangeboden.

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem Begeleidersinformatie

17

LOOPBAAN EN BURGERSCHAP Bij de ontwikkeling van deze projectwijzer is uitgegaan van het Brondocument loopbaan en burgerschap van september 2011. Bij loopbaanontwikkeling wordt ernaar gestreefd de projectwijzers dermate compleet te laten zijn, dat bij toepassing van alle projectwijzers de student op het gehele gebied de benodigde ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Bij burgerschap worden daar waar mogelijk handreikingen gegeven om de student een stukje ontwik- keling door te laten maken.

Bij het ontwikkelen van de leervaardigheden bieden we, daar waar het past, handreikingen die gerela- teerd zijn aan de in het kwalificatiedossier Middenkader Engineering genoemde vaardigheden.

In deze projectwijzer komen de onderstaande onderwerpen aan bod.

Loopbaanontwikkeling: • De student onderzoekt wat de functie van modelbouwer met commerciële taken inhoudt en of de functie bij hem past. • De student leert reflecteren, deelnemen aan een functioneringsgesprek en een PAP maken. Burgerschap: • De student onderzoekt wat de gevolgen van een reorganisatie voor het personeel kunnen zijn en welke invloed een OR heeft (economische dimensie). • De student onderzoekt de eigen normen en waarden voor wat betreft ‘zwarte handel’ (economische en sociaal-maatschappelijke dimensies). • De student onderzoekt de veiligheid en persoonsregistratie versus privacy, en de wetgeving daarom- trent. Functie van wetten, tot stand komen van wetten, bijvoorbeeld frictiewetten. Politieke besluit- vorming (politiek en juridisch domein).

Leren: • De student onderzoekt zijn eigen manier van leren en het werken met de leercirkel.

Alle onderwerpen kunnen in afdelingoverschrijdende workshops worden aangeboden en uitgewerkt.

18

Industrieel Design

3 << Introductie op het project >>

3.1 De beroepscontext

Gedurende de komende drie maanden ben je in dienst bij Proces als model- bouwer binnen de afdeling Ontwerpen.

Proces is een redelijk groot ontwerpbureau in Den Haag dat alles op het gebied van ontwerpen kan realiseren. Boris Emmering heeft het bedrijf opgericht in 1995 en inmiddels is het uitgegroeid tot een productief ontwerpbureau met 15 medewerkers op drie verschillende afdelingen en minimaal twee stagiairs. Zowel kleine projecten, bijvoorbeeld een ontwerp van een verpakking, als grote projecten, zoals een herontwerp van een scooter, zijn voor Proces geen probleem. Er wordt niet alleen gekeken naar vormgeving en design, maar ook wordt er rekening gehouden met marketing.

De werknemers zijn ingedeeld in drie afdelingen binnen het bedrijf, die in het organigram (op de volgende bladzijde) duidelijk naar voren komen. Zoals in het organigram te zien is, zijn deze afdelingen ieder ook weer onder- verdeeld in gespecialiseerde subafde- lingen. Iedereen binnen het bedrijf heeft zijn eigen functie en specialisme.

19

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

Projectbegeleider/ projectleider

20

Industrieel Design

De opdrachtgever

De eerste klant waarvoor je een prototype van het toegangsbeveiligingssysteem mag maken, heeft zich al gemeld. De directie van SportingVillage is geïnteres- seerd in een systeem voor hun sportcomplex.

SPORTINGVILLAGE is een modern sportcomplex in aanbouw, gelegen in een stedelijke omgeving met meer dan 750.000 inwoners.

Afbeelding beschikbaar gesteld door Alynia Architecten BV Harlingen

Het complex bestaat uit een multifunctioneel stadion, een zwembad, met zowel een open als overdekt gedeelte, een sporthal voor turnen, squash, dans- en zelfverdedigingsporten, atletiek- en tennisbanen en een flink aantal velden voor hockey, handbal, volleybal en honkbal. Het complex heeft tevens een ‘Personal Health Care’ center met goed geoutil- leerde fitnessmogelijkheden, een saunatuin, massageruimtes en alle mogelijk- heden voor persoonlijke ontspanning en verzorging. Uniek is het eigen sportdrankje dat door SportingVillage wordt geëxploiteerd. Sporters kunnen dit persoonlijke drankje zelf samenstellen afhankelijk van conditie, energiebehoefte en calorieverbruik en vervolgens afvullen in een flesje. Omdat op het complex ook veel internationale sportevenementen plaatsvinden, is er een hotelaccommodatie en zijn er verschillende restaurants en cafés. Aan de veiligheid van zowel bezoekers als sporters wordt veel aandacht besteed. Alle ingangen zijn uitgerust met een toegangsbeveiligingssysteemmet persoonsherkenning.Bezoekers die niet over een toegangsbewijs beschikken, kunnen bij de ingang een dagpas kopen. Op het hele complex zijn kluisjes aanwezig omwaardevolle spullen in op te bergen.

21

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

3.2 De opdracht

Ontwerpbureau Proces wordt ingehuurd om het toegangsbeveiligingssysteem, bij de entreepoorten van SPORTINGVILLAGE te ontwerpen. Van alle bezoekers kan worden gezien wie ze zijn en of ze binnen mogen. De directie heeft nog niet uitgebreid nagedacht over wat voor soort toegangsbeveiligingssysteem ze precies wil. Ze hebben Proces gevraagd ommet een voorstel te komen. De eisen die ze aan het beveiligingssysteem hebben gesteld zijn, dat het snelle doorgang bevordert, zowel binnen als buiten te plaatsen is, dat te allen tijde zichtbaar is wie er in het sportcomplex aanwezig zijn en dat het een niet te kraken of te vervalsen systeem is. Door de grote verscheidenheid aan scansystemen en verschillende klanten- wensen is de variatie in de productie enorm. Immers, geen systeem is hetzelfde. Proces besluit de conceptpresentatie te doen aan de hand van een mooi presen- tatiemodel, om zo de directie van SPORTINGVILLAGE te overtuigen. Het model kan meteen gebruikt worden ommet de doelgroep te testen of het goed te bedienen is. Aan jou wordt gevraagd om in het ontwerpteam, dat zich met dit project bezig- houdt, deel te nemen. Je zult in deze groep specifiek worden ingezet bij het bouwen van het model. Natuurlijk zal de projectgroep eerst een idee moeten kiezen en uitwerken en daarin zal je assistentie zeker van pas komen. Ook is het projectteam verzocht te kijken naar de commerciële kant van deze productont- wikkeling: hoe geef je een offerte af en wat zijn je unieke verkooppunten.

Dit systeem dient aan de volgende basisspecificaties te voldoen:

Toegang voor • Personeel

• Spelers • Trainers • Supporters eigen club • Gastsupporters

22

Industrieel Design

Toegangscontrole d.m.v. • Cijfercode • Toegangspas • (Kaartjes)scansysteem • Scansysteemmet persoonsidentificatie

Toegangsmechanica • Deur • Poort

• Slagboom • Tourniquet • Etc.

Pakket van Eisen enWensen

Ontstaan Eisen:

E1: Het product mag een maximale LCA (milieu-indicator)waarde hebben van .... E2: De productiemethode van de nul-serie moet geschikt zijn voor 100 stuks. E4: De investeringen moeten over de eerste twee jaar worden afgeschreven. E5: Er wordt gebruik gemaakt van de nieuwste techniek.

Wensen: W1: Maak gebruik van milieuvriendelijke materialen. W2: Het productieproces dient zo goedkoop mogelijk te zijn.

Transport Eisen: E6: Voor transport mag het product niet meer ruimte innemen dan 1,5 liter per kilo. E7: de verpakking moet voldoende stevig te zijn dat het product niet beschadigt na drie keer vallen van anderhalve meter hoogte op een betonnen vloer (verpakkingsnorm) W4: het product moet zo min mogelijk verpakkingsmateriaal gebruiken. W5: Het product moet met zo veel mogelijk lokale grondstoffen gemaakt worden. Verkoop Wensen: W6: Op de verpakking van het product is te zien hoe het product eruit ziet. Gebruik Eisen: E8: Zorg dat het product zonder extra hulpmiddelen uit de verpakking genomen kan worden. Wensen: W3: Het product zo licht mogelijk uitvoeren.

23

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

E9: Het product kan met meegeleverde gereedschappen gemonteerd worden. E10: Het product herkent en te controleert de gebruikers met een database. E11: Voor de herkenning maakt het gebruik van unieke persoonseigenschappen. E12: De werking van het product past binnen de wet op persoonsgegevens. E13: De normale gebruikscyclus duurt maximaal 2 seconden. E14: Het product is met een vaste verbinding aan de controlerende database verbonden. E15: Het product is voorzien van alle benodigde onderdelen en software voor het scannen/ registreren van gebruikers. E16: De software van het product mag niet van buiten het systeem te kraken te zijn. E17: Het product moet ‘hufter-proof’ zijn. E18: Het product moet bestand zijn tegen alle weersomstandigheden. E19: Het product moet bestand zijn tegen de normale schoonmaakmiddelen. Wensen: W7: Het is gemakkelijk en met weinig handelingen in gebruik te nemen. W8: Het product moet makkelijk te reinigen zijn bij bekladding. Reparatie Eisen: E21: Het product moet modulair zijn opgebouwd. E22: Onderdelen van het product moeten bij de producent te vervangen zijn. E23: De levensduur is minimaal 5 jaar meegaan. E24: De software van het product moet door de eigenaar zelf, op afstand, te up-graden zijn.

Wensen: W9: Het is gemakkelijk te vervangen.

Afdanken Eisen: E25: Bij het vernietigen (verbranden) van het product mogen geen schadelijke emissies vrijkomen. E26: Alle onderdelen moeten demontabel zijn.

Wensen: W10: Zo veel mogelijk van het product kan worden gerecycled.

24

Industrieel Design

3.3 De project-start-up (PSU) Aan de hand van deze opdracht wil de directie het nieuwe toegangsbeveiligings- systeem ontwikkelen en, na goedkeuring van de klant, produceren. Het is de bedoeling dat het een universeel systeemwordt waarmee de meeste toepassingen kunnen worden ingevuld zodat de productie kan worden gestandaardiseerd. Dit systeemmoet ook toepasbaar zijn op andere sportcomplexen en ook op grote complexen zoals de Internationale ROC Campus. In eerste instantie zou d.m.v. een cijfercode een deur of poort kunnen worden geopend. Als ieder personeelslid een eigen cijfercode krijgt, zou dit genoeg zijn. Als echter ook spelers, trainers en supporters via het systeem toegang moeten krijgen, is de cijfercode niet meer de beste keuze. Ook is een poort of deur dan niet meer de juiste manier om bij het sportcentrum binnen te komen. De actualiteit geeft aan hoe belangrijk een stadiontoegangsysteem is. Er moeten eigen supporters worden toegelaten en supporters van uitspelende clubs. Jammer genoeg moeten er ook supporters worden geweigerd. Iedereen heeft over deze problematiek wel wat te zeggen: de politiek bemoeit zich ermee, de politie en natuurlijk de clubs zelf. Het zal dus een hele uitdaging voor je zijn ommet anderen zo’n systeem te ontwikkelen. Jij bent medeverantwoordelijk voor de uiteindelijke presentatie van het nieuwe toegangsysteem aan de klant en ook aan buitenlandse belangstellenden.

De Manager Ontwerpen van jouw bedrijf is je projectbegeleider.

De verantwoordelijke contactpersoon bij SportingVillage , de heer Leefgoed, is de klant.

25

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

4 << Projectuitvoering >>

26

Industrieel Design

Oriëntatie

4. 1

Doel van de fase • Doel van het totale project onderzoeken. • Inzicht krijgen in het totale project. • Algemene informatie verzamelen en bespreken. • Projectnaam vastleggen. • Projectgroepleider benoemen. • Overlegstructuren vastleggen (nader omschrijven). • Start met de ontwikkeling van technische vaardigheden. • Een aanzet geven tot technisch (basis)inzicht.

Om het project zo efficiënt mogelijk uit te voeren stelt de Manager Ontwerpen (jouw projectbegeleider) voor om in een projectgroep te werken. Eén van de groepsleden wordt projectgroepleider en neemt de projectleiding op zich. Hij zit de vergaderingen voor, verdeelt de taken en spreekt namens de groep met de begeleiding. Het functioneren in een team is erg belangrijk. Wanneer je als groep gaat samenwer- ken, is regelmatig overleg nodig. Bij zo’n overleg neemt de projectgroepleider de leiding en zorgt ervoor dat iedereen professioneel meedenkt en zijn bijdrage levert. Ook is het noodzakelijk dat de belangrijkste zaken schriftelijk in de notulen worden vastgelegd. De belangrijkste uitdaging bij de eerste projectvergaderingen is om helder te krijgen wat de projectopdracht precies inhoudt. Daarom bestudeer je de opdracht en de beroepscontext heel goed. Er ontstaan natuurlijk veel vragen waarop je nog geen antwoord hebt. Alle vragen noteer je zodat je ze kunt stellen tijdens het eerste gesprek met de klant. Jij bent als modelbouwer met extra commerciële taken, medeverantwoordelijk voor het ontwerpen en realiseren van het product. Je legt de vragen voor aan de klant. Tijdens dit gesprek vraag je of de klant zelf ook nog aanvullende eisen en wensen heeft.

Nu je meer duidelijkheid over de inhoud van het project hebt, stel je met de groep de projectnaam vast.

27

Projectwijzer 3 - Toegangsbeveiligingssysteem

PROJECTBEGELEIDER Bij het opstarten van dit project dient eerst de PSU uitvoerig te worden behandeld. Gebruik voor de vergaderingen de in paragraaf 2.3 genoemde handreikingen. Het advies is dat u het opstarten en afsluiten van de projectfasen doet met twee of maximaal drie projectgroepen van 3 à 4 studenten. Omdat in deze projectwijzer de functie van projectgroepleider voor het eerst aan de orde komt, moet hier de nodige aandacht aan worden besteed. Ieder team kiest een projectgroepleider die regelmatig overleg heeft met de project- begeleider. Alle studenten zijn modelbouwers, maar eventuele specifieke taken van de overige teamleden of bepaalde afspraken worden vastgelegd. Bij het bespreken van de PSU is het belangrijk dat er wordt ‘ingeleefd’ in de functie modelbouwer. (Hier heeft de modelbouwer tevens een aantal commer- ciële taken in het project). Laat bij het opstarten van de projectfasen de studenten om de beurt de tekst hardop lezen. Dit bevordert de communicatieve vaardigheden lezen en luisteren en het geeft u de gelegenheid om alinea voor alinea vast te stellen of alles is begrepen. Het bevordert ook het respect voor het luisteren naar elkaar. Wanneer u als projectbegeleider de studenten ook ondersteunt bij Projectma- nagement, lees dan ook de grijze vlakken Projectmanagement/Bedrijfskunde. In het kader van de drieslagmethode begeleidt u, in overleg met de taaldocent, de studenten ook bij taal en rekenen.

Laat de studenten een eigen, creatieve naam en een logo voor hun bedrijf bedenken en maken! Dit bevordert de eigenheid van elke projectgroep.

28

Industrieel Design

Eisen en wensen In deze fase overlegt de projectgroep met de klant over aanvullende eisen en in de definitiefase wordt het Programma van Eisen enWensen (PvE&W) vastgesteld. Rollen en taken bij dit project U heeft als projectbegeleider bij dit project de rol van Manager afdeling Ontwerpen. Het is noodzakelijk dat u aan de studenten helder kunt maken wie in uw organisatie de rol van klant heeft. Laat de klant zelf ook met nog wat aanvullende eisen en wensen komen. De studenten moeten in het kader van het oefenen van de werkprocessen en hun competentieontwikkeling leren om deze gesprekken met de klant te voeren. Ook moet duidelijk zijn bij welke collega’s of organisaties studenten terecht kunnen voor specifieke ondersteuning. Weekstaten Tijdens het werken aan projectwijzer 2 hebben de studenten geleerd om een weekstaat bij te houden. Laat ze dat ook hier weer doen. Het is zinvol dat de studenten op de weekstaten alle activiteiten noteren die zij voor het project doen. Dus ook de lessen, workshops, excursies en activiteiten buiten de schooltijden. Noem de lessen bijvoorbeeld ‘onderzoeksactiviteiten materialen- kennis’ o.i.d. Het kan nuttig zijn deze weekstaten te vergelijken met een presentielijst, of te controleren hoe lang er bijvoorbeeld over het maken van een tekening gedaan is. Als de weekstaten niet overeenkomen met de presentielijst kunt u een gesprek hebben over de betrouwbaarheid van de werknemer. Als modelbouwer zul je in de praktijk werktekeningen aangeleverd krijgen en aan de hand daarvan een model bouwen. Aangezien jij industrieel ontwerper bent en als specialisme in dit project het bouwen van modellen hebt, wordt jou gevraagd om voor de net binnengehaalde opdracht voor het nieuwe sportcom- plex een ontwerp te maken van een toegangsbeveiligingssysteem. Ommet dit project aan de slag te gaan zul je je eerst moeten oriënteren op de inhoud van de opdracht en alles wat daarmee te maken heeft. Wat is de doel- groep en wat vinden zij belangrijk. Uiteraard ga je ook kijken wat er al op de markt is. Om een duidelijke doelgroepomschrijving te maken en richting te geven aan je ontwerp, start je met de doelgroep-, concurrenten- en productom- gevingscollages. Neem in je overwegingen mee hoe het ergonomisch gebruik is. Oriënteer je ook op de geldende bedrijfsvoorschriften zodat je niet voor verras- singen kan komen te staan.