PanPost nummer 2 april 2023

Club Pan-European Nederland | nummer 2 | juni 2023

Schapenboeten De eerste schapenboeten ver schenen in de 17 e eeuw, na het afschaffen van het recht op overalweide. Boeren hadden voor die tijd het recht om hun vee overal te laten grazen op de gemeenschappelijke weidegron den. Dat recht werd afgeschaft en het vee moest voortaan op de eigen landjes blijven. De schuurtjes op Texel werden gebouwd op land dat ver bij de boerderij vandaan lag. Anders dan de naam doet vermoeden, dienen de boeten niet om schapen tijdens de nacht onderdak te verschaffen. Zelfs onder winterse omstandigheden blijft het Texelse schaap in het open veld. Alleen in de periode dat de dieren lammeren werpen, haalt de boer ze meestal binnen. De schapenboeten zijn oorspron kelijk gebouwd ten behoeve van de opslag van hooi. Daaraan danken ze ook hun merkwaardige vorm. Omdat de wagen met hooi niet naar binnen kon, moest het hooi van buiten door een luik naar binnen worden gestoken. Om met paard en wagen onder dit luik te kunnen staan, was het nodig aan de boet één rechte kant te maken. Zo’n groot vlak vangt veel wind en aangezien deze op Texel meestal uit het (zuid)westen komt, plaatste men de rechte zijde naar het (noord)oosten. De schapen kunnen voor regen en wind aan de luwe zijde schuilen.

Russenkerkhof Terwijl in de Duitse krijgsgevan genenkampen honderdduizen den Russen omkwamen van honger en ellende, werden de krijgsgevangen Georgiërs met een zekere welwillendheid behandeld. Georgië was als één van de laatste staten bij de Sovjet Unie ingelijfd. De Duitse legerleiding speculeerde er daarom op, dat de Georgiërs makkelijker tot overlopen bewogen konden worden dan de Russen. Omdat een langer verblijf in krijgs gevangenschap ook voor de Georgiërs slecht zou kunnen aflopen, lieten zij zich als hulptroepen van de vijand gebruiken. Zo werd het 822 e Georgische Bataljon Infanterie gevormd, dat op 6 februari 1945 op Texel aankwam. Het bataljon bestond uit ongeveer 800 Georgiërs en 400 Duitsers. Toen het er naar uit zag dat de Duitsers de oorlog zouden verliezen, vreesden de Georgiërs voor hun toekomst bij terugkeer naar het vaderland, maar ook voor het binnenvallen van de geallieerden. Op het moment dat de toestand daarvoor gunstig leek, kwam het bataljon Georgiërs op Texel in opstand. Uiteraard stuurden de Duitsers al snel versterking naar het eiland om de opstand van de Georgiërs te onderdrukken. In deze felle strijd zijn 565 Georgiërs, 120 Texelaars en ongeveer 800 Duitsers om het leven gekomen. Op de begraafplaats ‘Loladse’ is een groot deel van de gesneuvelde en gefusilleerde Georgiërs ter aarde besteld. Schwalma Loladse was hun com mandant.

De 228 overlevende Georgiërs zijn naar hun vaderland terugge keerd.

Russenkerkhof

De in 1780 aangelegde haven van Oudeschild diende eerst voor de oestervisserij, later voor de mossel- en wiervisserij. Tot circa 1930 werd wier gewonnen, onder meer voor matrasvullingen. Een nieuwe, grotere haven voor de garnalenvisserij is in 1958 aangelegd en in de nabijheid hiervan heeft zich enige nijverheid gevestigd. Oudeschild is ook de thuishaven van de Texelse Noordzeekotters. In de weekends liggen deze in de vissershaven afgemeerd.

Oudenschild

De vuurtoren Eijerland staat op het noordelijkste punt van het eiland Texel. De naam is ontleend aan de locatie: het voormalige eiland Eijerland. Onder zeelui staat deze plaats, waar de Noordzee en de Waddenzee samenkomen, bekend als één van de gevaarlijkste delen van de Nederlandse kust.

Schapenboeten

20