006121770004

MIDDENKADER ENGINEERING

MECHATRONICA Crebo 94421

Projectwijzer 3 Drankenautomaat

VERSIE 2

MECHATRONICA Crebo 94421

Projectwijzer 3 Drankenautomaat Begeleidersversie

Technisch-commercieel medewerker in een productieorganisatie

Project De productie en verkoop van een drankenautomaat voor SPORTING VILLAGE

Artikelnummer: 006121780004

Colofon Deze uitgave is gerealiseerd onder verantwoordelijkheid van het Consortium Beroepsonderwijs.

Directeur en managementteam M. Wouters, L. Fine, B. Huijberts, A. Pijnenburg, I. Rabelink,

Ontwikkelteamleider A.G. Bol

Ontwikkelteam H. de Geest, ROC ASA Utrecht C. Theuns, ROC Tilburg R. van Herwijnen, ROC Tilburg P. Vrakking, ROC Rijn en IJssel Arnhem A. Papa, ROC Aventus Apeldoorn D. Gray, ROC Flevoland Almere C. Alberts, ROC Nijmegen H. Bakker, BCTI Projectmanagement

Redactie H. de Geest, M. Brok

Ontwerp en opmaak Studio Blanche: Henny Witjes, Microweb Edu B.V.

Foto’s en afbeeldingen Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat het Consortium Beroepsonderwijs niet alle copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties heeft geregeld. Degene die meent alsnog rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met het Consortium Beroepsonderwijs.

© 2012 Consortium Beroepsonderwijs Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van het Consortium Beroepsonderwijs.

Deze uitgave is tot stand gekomen in samenwerking met Microweb Edu B.V. (www.microwebedu.nl)

Inhoudsopgave

1

Inleiding

4

2

Organisatie

10 11 11 11 11 12 13 26 27 30 31 32 33 43 52 64 73 82 88 94 95 95 96 97 97 97 98 99

2.1 Complexiteit van de projectwijzer

2.2 Projectgroep

2.3 Communicatie, Exact, Loopbaan en Burgerschap

2.4 Persoonlijke ontwikkeling 2.5 Aanpak van het project 2.6 Beoordeling van het project

3

Introductie op het project 3.1 De beroepscontext

3.2 Opdracht

3.3 De project-start-up (PSU)

4

Projectuitvoering

4.1 Oriëntatie 4.2 Definitie 4.3 Ontwerp

4.4 Werkvoorbereiding

4.5 Realisatie 4.6 Oplevering

4.7 Nazorg

5.

Evalueren, Beoordelen en Verantwoorden

5.1 Inleiding

5.2 Beoordeling producten

5.3 Beoordeling van competent gedrag 5.4 Beoordeling van een werkproces

5.5 Beoordeling van toetsen

5.6 Verantwoording en kwalificeren

5.7 Monitor 5.8 Scoretabel

Bijlagen Bijlage 1

102 103 104 105 107 108 110 111 112

Organisatieschema

Bijlage 1a Organisatieschema met communicatielijnen

Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8

Projectmanagement in 7 fasen

Projectdossier en fasedocument (basisopbouw) De offerte: onderdeel van het verkoopproces

‘Unique Sellingpoints’ (USP) Voorbeeldformulier PAP

E-mail uit Londen

Voorbeelden alternatieve drankenautomaten en besturingscomponenten

114

1 Inleiding

4

BEGELEIDERSINFORMATIE

Geachte collega,

De projectwijzer is uitgewerkt volgens het didactisch model CGO: Competentie Gericht Onderwijs. Het is een routebeschrijving die studenten gedurende een aantal weken de weg wijst bij het realiseren van een project. Het gaat er bij deze opleiding vooral om, dat de student zich ontwikkelt tot een competent middenkaderfunctionaris. Daarbij is het nemen van verantwoordelijkheid een belangrijk element. Studenten zijn ook nu al zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop hun studie verloopt. De taak van begeleiders op het ROC en in de beroepspraktijk is de student op allerlei manieren te coachen en terzijde te staan. Deze begeleiding kan naarmate de opleiding vordert, afnemen. Kenmerkend voor

CGO-onderwijs is dat ook studenten een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van een medestudent door met elkaar te evalueren en op elkaar te reflecteren. Uit onderzoek is gebleken dat studenten van u verwachten, dat u kennis en visie aanreikt, dat u inzichten door kunt geven, dat u wijsheid toont en dat u kunt adviseren op basis van productbeoordeling,

Geef de jongeren roots en wings

(Muziekgroep: Vaya Con Dios)

waarneming van gedrag en evaluatie. Voor de student is het van belang dat hij merkt dat zijn aanwezigheid er toe doet, dat u hem opmerkt en belangstelling toont. Ook het motiveren van de student voor zijn beroep is voor u een belangrijke uitdaging. Ondersteuning In de grijze vlakken van deze begeleidersversie vindt u informatie en adviezen voor de diverse begeleiders. Alle niet-geaccentueerde tekst is letterlijk dezelfde als in de studentenversie. Deze ondersteuning is bedoeld als een advies, u kunt daar natuurlijk naar eigen inzicht en mogelijkheden van afwijken.

Meer informatie over de structuur van de opleiding en manieren van studeren staat in de begeleidersversie van projectwijzer 0, het Basisdocument voor deze opleiding.

Digitale ondersteuning van de projectwijzer, tekeningen, de monitor, de competen- tiescoretabel e.d. kunt u downloaden via www.consortiumbo.nl.

5

BEGELEIDERSINFORMATIE

Deze projectwijzer Bij deze projectwijzer zijn studenten als technisch-commercieel medewerker werkzaam bij een productieorganisatie. De productieorganisatie wil van een enkel- voudige (op de klant afgestemde) productie naar serieproductie. Gedurende de opleiding zullen de studenten aan de hand van andere projectwijzers ook nog gaan werken als chef van een technische dienst, projectleider, zelfstandig ondernemer enzovoort. Ze zijn begonnen met kleine, eenvoudige opdrachten en groeien binnen de opleiding naar het realiseren van grotere projecten of zelfs bedrijfsprojecten. Een en ander is mede bedoeld als loopbaanontwikkeling. Stage Als de student gedurende de vierde periode van de opleiding op stage gaat, is het verstandig, om op niet al te lange termijn ook met projectwijzer 4 te beginnen. Deze projectwijzer borgt dat de voorbereiding op de stage goed verloopt.

Wij wensen u veel succes.

6

Beste student,

De opleiding die je volgt is competentiegericht, vandaar CGO:

Competentie Gericht Onderwijs. Kennis, vaardigheden, een goede

(werk)houding en je ambitie vormen samen de garantie dat je

geschikt bent voor je beroep. Je bent dan competent.

De benodigde kennis, vaardigheden en houding ontwikkel je het beste door te oefenen in de praktijk. In dit project wordt een beroepspraktijk nagebootst. Je raakt zo vertrouwd met het werken in teamverband, nauwkeurig werken onder tijdsdruk, correct en tijdig communiceren als iets niet lukt volgens afspraak en het zoeken naar een oplossing voor problemen. Je kunt niet zomaar competenties ontwikkelen in een opleiding. Ze zijn gerelateerd aan de behoefte van het bedrijfsleven. Daarom heeft de overheid, samen met het bedrijfsleven en het onderwijs, een eisenpakket voor jouw opleiding ontwikkeld. Deze eisen staan in het kwalificatiedossier ‘Middenkader Engineering’. Bij het afronden van de opleiding krijg je een diploma Middenkader Engineering, uitstroomrichting Technicus, gekoppeld aan de technische richting waarin je hebt gestudeerd. Je bent zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop je studie verloopt en de resultaten die je behaalt. Begeleiders op school en in de praktijk zullen je op allerlei manieren coachen en terzijde staan. Ook de samenwerking met je medestudenten speelt bij deze vorm van onderwijs een belangrijke rol. Hoe het Competentie Gericht Onderwijs georganiseerd is, hoe je met de projectwijzers kunt werken en hoe de methode van evalueren, beoordelen, verantwoorden en kwalificeren gaat, staat allemaal omschreven in project- wijzer 0.

7

Deze projectwijzer

In deze projectwijzer, behorende bij de studierichting Mechatronica, richt je je op de functie van technisch-commercieel medewerker bij een productiebedrijf. Je gaat een besturingskast voor een drankenautomaat ontwerpen, produceren en verkopen. Het is de bedoeling dat deze als standaard product seriematig gemaakt kan worden. Gedurende de opleiding zul je aan de hand van andere projectwijzers ook nog gaan werken als chef van een technische dienst, project- leider enzovoort. Je begint met kleine eenvoudige opdrachten waarbij je veel geholpen wordt door je begeleiders. Later in de opleiding ga je grotere projecten realiseren en krijg je minder ondersteuning. Tot slot moet je bij het examen zelfstandig opdrachten uit moeten kunnen voeren. Een en ander is mede bedoeld als loopbaanontwikkeling. Stage Als je gedurende de vierde periode van je opleiding op stage gaat, is het wijs om op niet al te lange termijn ook met projectwijzer 4 te beginnen. Dit om de voorbereiding van de stage goed te laten verlopen.

Veel succes met het uitvoeren van dit project!

8

9

2 Organisatie

10

2.1 Complexiteit van de projectwijzer

Deze projectwijzer voor leerjaar 1 van je opleiding wordt uitgevoerd in complexiteit A. Dit betekent het volgende: • de opdrachten zijn redelijk eenvoudig • het project vindt plaats in een overzichtelijke omgeving (eenvoudige beroepscontext) • je voert de opdrachten zelfstandig uit, maar krijgt veel begeleiding.

2.2 Projectgroep

In deze projectwijzer ervaar je wat het betekent om technisch-commercieel medewerker te zijn. Het advies is om te werken met een projectgroep van 3 of 4 personen. Eén van de leden van de projectgroep is de projectgroepleider. Een aantal deelproducten maak je met je projectgroep, maar je maakt ook een aantal producten individueel. Om het project tot een goed einde te brengen wordt er een behoorlijke inzet van je verwacht. Het opstarten en afsluiten van de projectfasen gebeurt ook bij dit derde project onder begeleiding van een projectbegeleider. Dat is de docent die het proces begeleidt. Meer en meer zal de projectgroep ook zelfstandig vergaderen onder leiding van de projectgroepleider. Langzaam maar zeker wordt van jou als student verwacht, dat je dit kunt.

2.3 Communicatie, Exact, Loopbaan en Burgerschap

In deze projectwijzer staat bij elke fase een kopje ‘Communicatie, Exact, Loopbaan en Burgerschap’. De teksten die daaronder staan hebben met het project te maken en zijn vooral bedoeld om je in deze vakken verder te ontwikkelen. Hierbij kun je denken aan je communicatieve vaardigheden zoals luisteren, spreken en schrijven. Als Technicus Middenkader Engineering heb je deze vaardigheden nodig.

2.4 Persoonlijke ontwikkeling

In deze projectwijzer staat bij elke fase een kopje ‘Persoonlijke ontwikkeling’. Hierin staan aanwijzingen die vooral zijn bedoeld om jezelf op andere, meer persoonlijke, punten te ontwikkelen. Hierbij kun je denken aan je manier van leren, mogelijk- heden van loopbaanontwikkeling, ontwikkelen tot goed werknemer en tot goed functionerend burger in de samenleving. Ook staan er handreikingen in voor het vragen van ondersteuning.

11

Tijdens de definitiefase maak je een Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP). Daarin leg je de activiteiten vast die je in deze periode gaat doen aan de hand van het Plan van Aanpak. Tevens benoem je je eigen leerdoelen en je gewenste competentieontwikkelingen. In het PAP leg je ook datgene vast wat je naar aanleiding van het vorige project verder wilt ontwikkelen in deze periode. Tot slot geeft je aan wanneer je een en ander gaat doen.

Om de projecten tot een goed einde te brengen wordt er een behoorlijke inzet van je verwacht.

Veel meer over persoonlijke ontwikkeling, structuur van de opleiding en manieren van studeren staat in projectwijzer 0, het Basisdocument voor deze opleiding.

2.5 Aanpak van het project

Om het project tot een goed einde te brengen is er veel overleg nodig tussen de betrokkenen. Elke projectfase wordt in een kleine (project)groep opgestart en afgesloten. De overleggen vinden plaats onder leiding van een voorzitter. Studenten zijn bij toerbeurt voorzitter. Tijdens de overleggen worden de belang- rijkste zaken door een bordschrijver op een bord genoteerd en worden er notulen gemaakt. Leercirkel Elke projectfase kan met behulp van een vast stappenplan worden doorlopen. Deze ‘leercirkel’ is een hulpmiddel bij het succesvol doorlopen van de fasen. De stappen zijn:

Stap 1 Opstarten

Stap 4 Evalueren

Stap 2 Plannen

Stap 3 Uitvoeren

12

1. Opstarten • Lees de tekst en stel vast of je de tekst en de woorden begrijpt. • Stel vast of de opdracht helder is en stel vast welke voorkennis aanwezig is. • Wat moet er gedaan of bestudeerd worden? • Wat zijn je leerdoelen? • Welke bronnen ga je benaderen en bestuderen? 2. Plannen • Hoe wordt de uitwerking? • Wie doet wat, wie werken samen en wie onderzoekt welke bron?

• Stel vast wanneer de opdracht gereed moet zijn. • Op welke momenten en waar ga je er aan werken?

3. Uitvoeren • Er wordt aan de opdracht gewerkt. • De evaluatie wordt voorbereid.

4. Evalueren • Rapporteer in de groep hoe je tot de resultaten gekomen bent. • Geef een toelichting/uitleg bij het resultaat of presenteer je product. • Stel vast of de leerdoelen gerealiseerd zijn. • Presenteer de resultaten en lever het fasedocument in. • De projectbegeleider bepaalt of alles goed is en of je verder kan. Je krijgt per fase een GO of no-GO.

2.6 Beoordeling van het project

De beoordeling van dit project zal per werkproces plaatsvinden. Voor deze project- wijzer gaat het bij de beoordeling vooral om de producten die je per fase oplevert. Dat een product voldoet aan de eisen is de beste aanwijzing dat je competent bent/goed hebt gehandeld. Aan het eind van elke projectfase staan beoordelingstabellen. In de beoordelings- tabellen staan de werkprocessen met de bijbehorende competenties. Er wordt per werkproces naar twee competentie gekeken waarop jij wordt beoordeeld. Tot slot vindt een beoordelingsgesprek plaats of moet je een presentatie houden over een aantal werkprocessen die je hebt uitgevoerd. Dit is nodig om definitief vast te stellen of je competent hebt gehandeld.

Voor de beoordeling van Nederlands, Engels, Loopbaan en Burgerschap en Exact zal je eigen ROC de richtlijnen geven.

De volledige manier van beoordelen staat omschreven in hoofdstuk 5.

13

BEGELEIDERSINFORMATIE

PROJECTBEGELEIDER

Ook dit derde project is bedoeld als een oriëntatie op toekomstige beroepsmogelijk- heden en het kiezen van een afstudeerrichting. Deze keer gaat het erom de student kennis te laten maken met de functie van technisch-commercieel medewerker. De ondersteuning zoals in deze handleiding omschreven, is bedoeld als een advies. U kunt daar naar eigen inzicht en mogelijkheden van afwijken. Samenwerking docenten In het kader van de drieslagmethode begeleidt u de studenten op basisniveau bij de ontwikkeling op het gebied van communicatie, projectmanagement en Exact. Tijdens de uitvoering van het project zijn bij activiteiten vaak meerdere docenten betrokken. De samenwerking tussen docenten is voor deze activiteiten zeer zinvol. Deze samenwerkingsverbanden hebben wij per fase weergegeven. U kunt deze informatie downloaden via de bestelsite. Complexiteit Complexiteit A betekent dat de studenten maximaal begeleid worden. Het uitgangspunt is dat ze bij de producten begeleid worden tot het product met een voldoende kan worden beoordeeld. Projectgroep Wij adviseren de studenten gedurende dit project in een projectgroep van maximaal vier leden te werken. Waarbij nu nadrukkelijk één van de vier studenten als project- groepleider wordt aangewezen. Deze projectgroepleider kunt u gedurende de hele periode begeleiden en beoordelen op de ontwikkeling van zijn leidinggevende competenties. Laat hem ieder overleg voorzitten, de werkzaamheden verdelen, het proces leiden en alle informatie in een map oftewel het projectdossier verzamelen. Bij een volgende projectwijzer kan een ander student deze rol vervullen. Het doel is dat aan het einde van leerjaar 2 elke student een keer projectgroepleider is geweest. Aanpak project De auteurs gaan van het volgende uit: • U werkt als projectbegeleider met een zo klein mogelijke groep van 4, 8 of maximaal 12 studenten (meerdere projectgroepen). • U begeleidt de studenten in deze fase van de opleiding, 3 à 4 uur in de week. 2 uur om op te starten en 1 à 2 uur om af te sluiten. • U zorgt ervoor dat de studenten professioneel leren vergaderen en notuleren. • U leert de groep zo te werken dat de deelnemers van elkaar leren. • Tijdens deze bijeenkomsten nemen studenten de rol op zich van voorzitter, bordschrijver en notulist. U heeft zelf voornamelijk de rol van procesbegeleider. • Elke projectgroep stelt een projectdossier samen.

14

BEGELEIDERSINFORMATIE

Ontwikkeling van de student Om iedere student zijn eigen competenties te laten ontwikkelen is het van het grootste belang dat elke student zijn eigen creativiteit in kan zetten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan eigen inbreng in projectvergaderingen, individueel opzoeken van verschillende informatiebronnen, eigen presentatie. Bij elke projectfase staan tips voor de student om activiteiten uit te voeren waarmee hij werkt aan zijn persoon- lijke ontwikkeling. U kunt de studenten stimuleren met deze activiteiten aan de slag te gaan. Hierbij is het belangrijk, dat de student een onderzoekende houding ontwikkelt. In deze fase van de opleiding is het nog van belang dat u ze begeleidt bij het opstellen van hun Persoonlijk Activiteiten Plan (PAP). Inhoud van de projectwijzer In deze projectwijzer, behorende bij de studierichting Mechatronica, vervult de student de functie van technisch-commercieel medewerker bij ‘MPI’, een producent van mechatronische systemen. De technisch-commercieel medewerker werkt op de technisch-commerciële afdeling. Hij onderzoekt klantenwensen, vertaalt deze in producten en geeft vervolgens ondersteuning bij het vaststellen van de verkoopaspecten. Voor de daadwerkelijke ontwikkeling van de producten is hij vaak op de productieafdeling (PA) werkzaam.

De Technisch Commercieel Manager is de projectbegeleider bij dit project. In de gesimuleerde situatie bij het ROC vervult u die rol.

De studenten ontwerpen een universele besturingskast voor een drankenautomaat, bepalen wat deze kast kost en hoe het verkoopproces verloopt.

De belangrijkste eindproducten zijn: • Een prototype van een universele besturingskast • Een luchtverdeelblok voor in de besturingskast • Rapport brandveiligheid

Advies faseplanning Week Oriëntatie Definitie Ontwerp Werkvoorbereiding Realisatie Oplevering Nazorg

1

2

3

4

5

6

7

8

9

15

BEGELEIDERSINFORMATIE

Advies lessentabel op weekbasis

Projectbegeleiding

3

Praktijk/practicum

8

Ondersteuning theorie techniek

6

Ondersteuning projectmanagement/bedrijfskunde

1

Ondersteuning communicatie Nederlands

2

Ondersteuning communicatie MVT

1

Ondersteuning Loopbaan en Burgerschap

2

Ondersteuning Exact (waarvan 1 uur rekenen)

3

Zelfstandig werken in OLC, werkplaats, op locatie of thuis

14

Het gaat hier om een advies. U bent natuurlijk vrij een andere verdeling te maken.

TECHNIEK

In deze projectwijzer gaat het om een besturingskast die elke willekeurige machine/model kan aansturen. In dit geval is in de verhaallijn gekozen voor een drankenautomaat voor sportdrankjes. We gaan er in de verhaallijn van uit dat de knoppen op de besturingskast zitten. In werkelijkheid zullen waarschijnlijk de bedieningsknoppen niet op de kast zitten, maar op een bedieningspaneel. Dit doen we omdat het anders een te complexe opdracht wordt. Ook wordt er een luchtverdeelblok door de studenten ontworpen en gemaakt. Van de besturingskast en het verdeelblok worden de tekeningen van diverse onder- delen in de tekenlessen gemaakt. Het vervaardigen van het achterpaneel, het opbouwen en bedraden van het achter- paneel en het maken van het luchtverdeelblok wordt in de praktijklessen gedaan. Naar keuze kan men de kast eventueel zelf vervaardigen of anders kopen, een andere mogelijkheid is om 1 voorbeeldkast aan te schaffen en de studenten hun eigen gemaakte achterpaneel hierin te laten monteren, bedraden en aansluiten. Als alternatief voor de te besturen drankenautomaat kunt u de volgende modellen gebruiken: • de Cap Mounting Device (PW 2)

• een model van Brink techniek • een vergelijkbaar Festo-model • model dat voorhanden is

16

BEGELEIDERSINFORMATIE

We gaan er vanuit dat er een machine in de werkplaats aanwezig is, zo niet dan kunt u gebruik maken van de machine in bijlage 8 die eenvoudig zelf gebouwd kan worden. (Van de voorbeeldmachine uit bijlage 8 zijn de tekeningen op de website www.consortiumbo.nl beschikbaar.)

Dit project is bedoeld voor de ontwikkeling van onderstaande praktische vaardigheden:

• Plaatwerk • Bankwerken

Kast- en paneelbouw

Boren, tappen etc., basisvaardigheden metaalbewerken aan de kast en het verdeelblok Zagen en frezen aan het verdeelblok Afmonteren en instellen van diverse onderdelen Monteren van elektrische componenten op montageplaat en/of rail Bedraden en coderen volgens normen Testen en in bedrijf stellen

• Machinaal verspanen • Pneumatische montage

• Elektrotechnische montage

Voor theoretische ondersteuning adviseren wij u te werken aan: • Verbindingstechnieken: elektrisch en mechanisch • Sterkteleer: druk, trek, knik en wringen aan machineframes • Vakleer: materiaal en gereedschappen • Besturingstechnische oplosmethoden zoals WSS / WST, sequentiële schake- lingen en bijbehorende logica • Het ontwikkelen en tekenen van relaisschema’s • Digitale technieken zoals karnaugh diagram en logische bouwstenen • Analoge technieken met transistoren, opamps en bijhorende basisschakelingen • Sensoriek met aandacht voor de verschillende uitvoeringsvormen • CAD (Computer Aided Drafting / Design) teken- en ontwerpvaardigheden

De eindproducten zijn: • Luchtverdeelblok en achterpaneel • Inrichten en bedraden van een besturingskast.

17

BEGELEIDERSINFORMATIE

Toelichting Bij de besturingskast denken we aan een Rittal of een andere merkkast waarin de studenten op een los achterpaneel een besturing kunnen opbouwen. De docent van de werkplaats of de projectbegeleider zorgt dat de afmetingen van het te vervaardigen

achterpaneel bij de projectleider aanwezig zijn. Hierdoor kunnen de studenten direct bij aanvang van de praktijklessen een start maken met het achterpaneel. Op de achterwand kunnen de relais, ventielen, kabel- goten en klemmenstroken gemonteerd en aangesloten worden.

De getoonde machine in bijlage 8 en de eerder gemaakte Cap mounting device en de producten die in volgende projectwijzers worden gemaakt, kunnen in een later stadium samengebouwd worden tot een FPA-cel (flexibele productieautomatisering).

PROJECTMANAGEMENT/BEDRIJFSKUNDE

In deze derde projectwijzer komen de onderstaande onderwerpen aan de orde: • bedrijfsstructuur/beroepsoriëntatie/communicatielijnen • belichten van de rol van technisch-commercieel medewerker bij een bedrijf • invoering van rol projectgroepleider als hoofdverantwoordelijke van de projectgroep • uitleg projectmanagement 7 fasen structuur

• invoering projectdossier en fasedocument (basis) • offerte (als onderdeel van het verkoopproces) • commercieel inzicht • kwantumkorting

Studenten hebben inmiddels in 2 perioden de projecten doorlopen in 7 fasen. Het is nu het moment om uitleg te geven over ‘Projectmanagement in 7 fasen’. In project- wijzer 0 en bijlage 2 staan de 7 fasen van projectmanagement op een rijtje. Ook is het vanaf dit moment zinvol om een begin te maken met de opzet van het projectdossier en de fasedocumenten (zie bijlage 3). Dit is bewust alleen een basisopzet. In PW5 zal op het projectdossier en de inhoud van de fasedocumenten verder worden ingegaan. Ondersteuning kan worden gegeven in vakgroepoverstijgende workshops.

18

BEGELEIDERSINFORMATIE

Commerciële communicatie Commerciële communicatie is in het bedrijfsleven onontbeerlijk. Er is immers altijd een klant of opdrachtgever waarmee het bedrijf te maken heeft. De juiste commu- nicatie vormt een belangrijk deel van het verkoopproces. Aan commerciële communicatie wordt in deze projectwijzer veel aandacht besteed. Het contact met de klant vindt plaats door een voorlopige offerte af te geven en later een definitieve. Tevens wordt ook hier weer het uiteindelijke projectresultaat aan de klant gepresenteerd. Bij het ontwerp van het toegangs-controle-systeem zijn de wensen van de klant en de commerciële haalbaarheid van groot belang. In deze projectwijzer wordt verwezen naar een verkooptraining die door de Technisch Commercieel manager (TC-manager) wordt georganiseerd. Wellicht kan hieraan invulling worden gegeven door iemand uit het bedrijfsleven. Ook hier is het belangrijk dat technisch-commerciële aspecten in de beroepscontext worden uitgelicht. Exact is voor alle vakrichtingen van Middenkader Engineering gelijk. U kunt de ondersteuning daarom in vakgroepoverschrijdende lessen/workshops aanbieden. Daar waar vakspecifieke vaardigheden nodig zijn, wordt het aangegeven. Leeractiviteiten bij deze projectwijzer Wij adviseren onderstaande onderwerpen bij deze projectwijzer aan de orde te laten komen: Kerntaak Inhoud rekenen/ wiskunde Producten Niveau referentie- kader rekenen Getallen Gebroken functies EXACT

Uitgewerkte vraagstukken/ berekeningen

III C - 3S IV C – 3S

Talstelsels

Asymptoot bereke- ningen en snijpunt- berekeningen Decimale stelsel, binaire stelsel en hexadecimale stelsel

Uitgewerkte vraagstukken/ berekeningen

II C – 3F III A – 3F

Verhoudingen Goniometrische functies

Periodieke functies, radialen en grafieken

19

BEGELEIDERSINFORMATIE

Kerntaak

Inhoud rekenen/ wiskunde

Producten

Niveau referentie- kader rekenen

Meten en meetkunde

Geen

Geen

IV ABC – 3F

Verbanden

Word en Excel

Kostprijsberekeningen e.d. in Word tabellen en grafieken in Excel

Rapport brandveiligheid

Natuurkunde

Warmte en warmteleer (Verbrandings-

warmte, soortelijke warmte, regel van Black, warmteca- paciteit, smelten/ stollen, verdampen/ condenseren)

Door het hele project loopt de opdracht om een rapport over brandveiligheid te maken. Vanuit de verschillende vakgroepen kunnen hierin verschillende onder- werpen die te maken hebben met de brandveiligheid aan de orde komen. Leerlijn Hoe de hierboven genoemde onderwerpen gepositioneerd zijn in de leerlijn, kunt u lezen in de leerlijn Exact (downloadbaar via de bestelsite http://www.consortiumbo.nl). Referentiekader rekenen Ook in deze projectwijzer wordt rekening gehouden met de landelijke eisen voor rekenen en wiskunde. Zo zal het onderdeel goniometrie nu op het 3F niveau worden uitgevoerd. In de projectwijzers worden de leerlijn Exact van het kwalificatiedossier en de leerlijn Rekenen van het brondocument volledig verwerkt. Het is aan te bevelen dat rekenen apart op het rooster komt te staan, naast de vakken wiskunde en natuur- kunde of het vak Exact. Drieslagmethode De onderwerpen die in deze projectwijzer bij het vak Exact aan de orde komen, zijn ter ondersteuning aan de lessen die gegeven worden in de diverse vakrichtingen. Het onderwerp talstelsels wordt voornamelijk gebruikt ter ondersteuning van het gebruik van de verschillende talstelsels en het gebruik ervan in de digitale techniek. De goniometrie zal gebruikt kunnen worden als basis voor de lessen in vakkennis in bijvoorbeeld wisselspanning en trillingen en wordt nu afgesloten op het niveau 3F. Het onderdeel gebroken functies zal voornamelijk worden gebruikt voor het leren omwerken van formules, zowel in de natuurkunde als in de techniek.

20

BEGELEIDERSINFORMATIE

COMMUNICATIE/NEDERLANDS

Het aanleren van een juiste manier van communiceren is de verantwoordelijkheid van het hele team. Studenten ontwikkelen hun communicatievaardigheden door contact met hun omgeving: de technisch manager, de klant, de leveranciers en collega’s. In de schoolomgeving gaat het om de communicatie met medestu- denten in het projectoverleg e.d., de projectbegeleider, praktijkbegeleider en alle medewerkers in de schoolomgeving. Referentiekader taal (Meijerink) Vanaf 2010 moet een student Middenkader Engineering aan het einde van zijn opleiding de verschillende domeinen (mondelinge taalvaardigheid, leesvaardigheid en schrijfvaardigheid) op niveau 3F van het Referentiekader Taal beheersen. Door het werken met de projectwijzers ontwikkelt een student zich op al deze domeinen. Via de bestelsite zijn downloads beschikbaar waarin wordt aangegeven hoe de stappen van het communicatieschema zijn gekoppeld aan het referentieniveau Taal. Leerlijn Bij alle communicatieproducten worden de stappen a t/m f van het communicatie- schema doorlopen. Er is u gevraagd tijdens PW 2 extra aandacht te besteden aan de stappen a t/m c. Tijdens deze projectwijzer geeft u extra uitleg over de stappen d t/m f. stap d : kiezen van het medium en bijbehorende conventies bepalen De student bepaalt welk medium het meest geschikt is om het publiek te bereiken. (Welke media heb je? Wanneer gebruik je welk medium?) De student moet ervoor zorgen dat het medium dat hij gebruikt, voldoet aan de regels die voor dat medium gelden. stap e : opbouw van de boodschap Welke informatie hoort in de inleiding, de kern en het slot? De theorie hierover wordt uitgelegd tijdens een hoorcollege of ondersteunende les. Het is verstandig om stap a t/m f nog eens goed door te nemen. Volgens de leerlijn Talen is de student na dit project in staat zijn/haar producten te controleren aan de hand van de stappen van het communicatieschema. Deze projectwijzer In PW1 en PW 2 is tijdens de lessen al aandacht besteed aan vergaderen. Omdat er tijdens dit project door de projectgroepen voor het eerst zelfstandig onder leiding van een student/projectgroepleider vergaderd wordt, besteden we er hier een laatste keer plenair aandacht aan. stap f : ruis Aan stap f, ruis, dient nog extra aandacht te worden besteed.

21

BEGELEIDERSINFORMATIE

Verder gaat de student een taak- en functieomschrijving van de technisch-commer- cieel medewerker schrijven, een offerte aangevuld met een verkoopgesprek leveren, de verkoopvoorwaarden opstellen en een gebruikershandleiding maken. Ook is het de eerste keer dat de student een reflectieverslag schrijft. De handreikingen voor het een en ander vindt u bij de betreffende fasen.

De overige producten die aan de orde komen tijdens dit project kunt in vinden in de onderstaande lijst.

Producten Het niveau van de taalvaardigheid kan aan de hand van onderstaande producten ontwikkelingsgericht worden vastgesteld. U kunt hiervoor de beoordelingsformu- lieren uit de downloads gebruiken.

Vaardigheden Product Lezen

Introductie hoofdstuk 3 lezen en samenvatten (Voor)lezen van de faseopdrachten

Luisteren

Luisteren tijdens gesprekken/vergaderingen, presentaties en voorlezen faseopdrachten

Gesprekken voeren

Vergaderen Evaluatiegesprek Functioneringsgesprek

Spreken Schrijven

Demonstratie en presentatie eindproduct

Taak en functieomschrijving technisch-commercieel medewerker Vergaderschema communicatieplan Notulen van de overleggen Offerte Leverings/verkoopvoorwaarden Gebruikershandleiding Uitnodiging voor oplevering Reflectieverslag

Drieslagmethode 1. Taal gebruiken in beroepsgerichte activiteiten

Zorg ervoor dat u geregeld overlegt met de andere teamleden, zodat u als taaldocent op de hoogte bent aan welke (talige) onderdelen van het project de studenten werken. Op deze manier kunt u uw lessen laten aansluiten op de praktijklessen. Vooral de projectbegeleiders hebben hier een grote rol/verant- woordelijkheid in. Verder is het ook belangrijk dat ‘het team’ bekend is met het communicatieschema en het referentiekader Taal, zodat collega’s weten binnen welke ‘talige’ kaders de studenten hun producten moeten maken.

22

BEGELEIDERSINFORMATIE

2. Taalles van een (ervaren) taaldocent In uw ‘eigen’ taallessen geeft u de studenten instructie over de regels en conventies van het Nederlands, bijvoorbeeld over zinsbouw, tekstopbouw, en ook over passend en niet-passend taalgebruik in specifieke contexten. Deze kennis en de beheersing van de regels zijn nodig als ondersteuning voor de taalactiviteiten in het vak. 3. Taalondersteuning Op basis van het resultaat van de diagnostische toetsen kunt u studenten taalondersteuning aanbieden. Wanneer studenten lager dan niveau 2F hebben gescoord is het raadzaam extra aandacht te besteden aan de betreffende onder- delen. Wanneer u of de vakdocenten een achterstand op taalgebied consta- teren, kunt u een ondersteunend programma aanbieden. Ook bij deze derde projectwijzer is het belangrijkste doel dat studenten de sociaal- communicatieve vaardigheden in een moderne vreemde taal in brede zin ontwik- kelen in het kader van technisch-commerciële activiteiten. Hierbij kunt u denken aan inkopen van onderdelen, een telefonisch gesprek, een handleiding en een zakelijk e-mail. Europees Raamwerk (CEF) Volgens het Europees Raamwerk moeten de vaardigheden Spreken en Schrijven op A2-niveau worden afgesloten. Luisteren, Gesprekken voeren en Lezen op B1. Zie hiervoor het Basisdocument (projectwijzer 0). Leerlijn Voor het aanleren van een juiste manier van communiceren wordt het stappenplan van het Communicatieschema a t/m f gebruikt. Tijdens deze projectwijzer geeft u instructie over het gebruik van de stappen c, d en f in het Engels en u activeert de collega’s deze stappen m.b.t. Engels ook toe te passen. Zie uitleg in het deel Neder- lands boven. Door het invullen van het beoordelingsformulier kan de docent Communicatie de vooruitgang van de student zichtbaar maken. De beroepsproducten van de student worden beoordeeld op vakinhoud en talige aspecten. COMMUNICATIE / ENGELS

23

BEGELEIDERSINFORMATIE

De onderwerpen en producten voor Engels in deze PW In de projectwijzer worden studenten aangezet de onderstaande producten te produceren/vaardigheden te ontwikkelen. U kunt ze daarbij ondersteunen.

Vaardigheden Product Lezen

Onderzoek naar de functie van de Engelse taal Telefoongesprek met buitenlandse leverancier

Luisteren

Gesprekken voeren

Telefoongesprek met buitenlandse leverancier (rollenspel)

Spreken

Telefoongesprek met buitenlandse leverancier (rollenspel) Toelichting op de Engelstalige producten (o.a. de eigen handleiding) Uitspreken van de belangrijke ‘highlights’ van de presentatie

Schrijven

Onderdelen/bestellijst Bedieningshandleiding

E-mail n.a.v. uitnodiging Engelse gasten E-mail (bevestiging) n.a.v. telefoongesprek

Drieslagmethode 1. Veel activiteiten zullen door de projectbegeleider of vakdocenten in gang worden gezet, begeleid en beoordeeld. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van telefoongesprekken voeren en de presentatie. U kunt de collega’s daarin ondersteunen. 2. U kunt de studenten instrueren en ondersteunen bij het op de juiste manier inzetten van de stappen d, e en f en bij de gevraagde producten. U kunt ook speciale aandacht besteden aan vakinhoud en talige aspecten, juiste toon en lay-out. Belangrijke producten kunt u zelf beoordelen en desgewenst tijdens een workshop laten maken. 3. Na een toetsmoment tijdens de realisatiefase, bij het signaleren van onvol- doende voortgang, ondersteunt u studenten bij specifieke problemen

Ondersteuning kan afdelingsoverstijgend worden aangeboden.

24

BEGELEIDERSINFORMATIE

LOOPBAAN & BURGERSCHAP

Bij de ontwikkeling van deze projectwijzer is uitgegaan van het Brondocument loopbaan en burgerschap van september 2011.

Bij loopbaanontwikkeling wordt ernaar gestreefd de projectwijzers dermate compleet te laten zijn, dat bij toepassing van alle projectwijzers de student op het gehele gebied de benodigde ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Bij burgerschap worden daar waar mogelijk handreikingen gegeven om de student een stukje ontwikkeling door te laten maken.

Bij het ontwikkelen van de leervaardigheden bieden we, daar waar het past, handreikingen die gerelateerd zullen zijn aan de in het kwalificatiedossier Midden- kader Engineering genoemde vaardigheden. Wij gaan er van uit dat de student een studieloopbaanbegeleider heeft en dat hij een docent LB heeft. Ook kan het zijn dat de projectbegeleider een deel van de LB-ontwikkelingen van de student begeleidt. In veel gevallen kan dezelfde persoon soms twee of drie van deze rollen op zich nemen. Loopbaanontwikkeling: • De student onderzoekt wat de functie van technisch-commercieel medewerker inhoudt en of de functie bij hem past. • De student leert reflecteren, deelnemen aan een functioneringsgesprek en een PAP maken. Burgerschap: • De student onderzoekt wat de gevolgen van een reorganisatie voor het personeel kunnen zijn en welke invloed een OR heeft (economische dimensie). • De student onderzoekt de eigen normen en waarden voor wat betreft ‘zwarte handel’ (economische en sociaal-maatschappelijke dimensies). • De student onderzoekt de veiligheid en persoonsregistratie versus privacy, en de wetgeving daaromtrent. Functie van wetten, tot stand komen van wetten, bijvoorbeeld frictiewetten. Politieke besluitvorming (politiek en juridisch domein). Leren: • De student onderzoekt zijn eigen manier van leren en het werken met de leercirkel. In deze projectwijzer komen de onderstaande onderwerpen aan bod.

Alle onderwerpen kunnen in afdelingoverschrijdende workshops worden aange- boden en uitgewerkt.

25

3 Introductie op het project

26

3.1 De beroepscontext

Gedurende de komende drie maanden ben je in dienst bij ’MPI‘ als technisch-commercieel medewerker . Je werkt in het team van de technisch-commerciële afdeling.

MPI is één van de belangrijkste producenten van mechatronische systemen. MPI beschikt over een tekenkamer, een afdeling werkvoorbereiding, een technisch-commerciële afdeling en een werkplaats voor 25 productiemedewerkers. De werkvoorbereiding probeert het zo te regelen dat de productiemensen direct aan de slag kunnen.

Men beschikt over een werkplaats waar drankenautomaten gebouwd en gemodifi- ceerd worden. De productiemensen denken in alle ontwikkelingen mee.

Door de grote verscheidenheid aan drankenautomaten en verschillende klanten- wensen is de variatie in de productie enorm. Immers, geen systeem is hetzelfde. Hierdoor kunnen de productiekosten van de eindproducten erg variëren. Regelmatig klagen klanten over de hoge prijzen van ’MPI’ en er zijn zelfs al enkele klanten weggelopen.

De directie heeft daarom besloten een productieomslag te maken.

Uit kostenoverweging wil men de besturingskasten voor de drankenautomaten standaardiseren, zodat de standaard kasten op alle automaten toepasbaar zijn.

Als technisch-commercieel medewerker ga je klantenwensen en commerciële haalbaarheid van producten onderzoeken. Je gaat mee ontwerpen aan producten, er een kostprijsberekening voor maken en het verkopen. Tot slot ga je de realisatie voorbereiden en een bijdrage leveren aan de productie.

27

Organisatieschema

Algemeen Directeur

P & O Administratie

Projectbegeleider

TC-Manager

PA-Manager

TC Techinsche Commerciële Afdeling

Inkoop/ Logistiek

PA Productie Afdeling

Commercieel Medewerker Commercieel Medewerker

TC-Medewerker

PA-Chef

TC-Medewerker

PA-Medewerker

TC-Medewerker

PA-Medewerker

Technisch/ Commercieel Medewerker

28

De opdrachtgever

De eerste klant waarvoor je een prototype van het systeem mag maken, heeft zich al gemeld. De directie van Sporting Village is geïnteresseerd in het systeem voor hun sportcomplex.

SPORTING VILLAGE is een modern sportcomplex in aanbouw, gelegen in een stedelijke omgeving met meer dan 750.000 inwoners.

Afbeelding beschikbaar gesteld door Alynia Architecten BV Harllingen

Het complex bestaat uit een multifunctioneel stadion, een zwembad, met zowel een open als overdekt gedeelte, een sporthal voor turnen, squash, dans- en zelfver- dedigingsporten, atletiek- en tennisbanen en een flink aantal velden voor hockey, handbal, volleybal en honkbal. Het sportcomplex heeft tevens een ‘Personal Health Care’ center met goed geoutil- leerde fitnessmogelijkheden, een saunatuin, massageruimtes en alle mogelijkheden voor persoonlijke ontspanning en verzorging. Uniek is het eigen sportdrankje dat door Sporting Village wordt geëxploiteerd. Sporters kunnen dit persoonlijke drankje zelf samenstellen afhankelijk van conditie, energiebehoefte en calorieverbruik en vervolgens afvullen in een flesje.

Omdat op het complex ook veel internationale sportevenementen plaatsvinden, is er een hotelaccommodatie en zijn er verschillende restaurants en cafés.

Aan de veiligheid van zowel bezoekers als sporters wordt veel aandacht besteed. Alle ingangen zijn uitgerust met een toegangsbeveiligingssysteem met persoons- herkenning. Bezoekers die niet over een toegangsbewijs beschikken, kunnen bij de ingang een dagpas kopen. Op het hele complex zijn kluisjes aanwezig om waarde- volle spullen in op te bergen.

29

3.2 Opdracht

MPI heeft van SPORTING VILLAGE de opdracht gekregen om een drankenau- tomaat voor gemixte drankjes te ontwerpen en hiervoor een prototype te bouwen. Als het prototype wordt goedgekeurd, kan MPI van het management van Sporting Village een order verwerven voor nog 40 drankenautomaten.

De sporters die naar Sporting Village komen, willen een eigen drankje kunnen samenstellen. Dit drankje wordt in de drankenautomaat gemixt en afgevuld. Bij verwerving van de order kan de drankenautomaat seriematig worden geproduceerd en mede door de ontwik- keling van de universele besturingskast tegen een scherpe kostprijs worden geproduceerd.

Eisen besturingskast; • De nieuw te ontwikkelen standaardisatie bij besturingskasten is onder andere geschikt voor pneumatische, relais- en PLC-gestuurde machines. • De besturingskast moet voldoen aan de meest actuele CE- en EMC-normen. • De besturingskast moet worden samengesteld met componenten uit de schakel-/elektrotechniek. • Voor de pneumatische ventielen in de besturingskast wordt er óf een schei- dingswand óf een centrale ontluchting toegepast. • (Zie afbeeldingen 4 , 5 en 6.) • In de deur van de kast worden de knoppen/schakelaars (elektrisch en/of pneumatisch) geplaatst. • De besturingskast die aangeboden wordt, moet geschikt zijn voor universeel gebruik en wordt in standaard maten uitgevoerd en is spatwater dicht. • De besturingskast dient te voldoen aan de geldende normen van de voedingsmiddelenindustrie.

3.3 De project-start-up (PSU)

Aan de hand van deze opdracht wil de directie een nieuwe besturingskast en een luchtverdeelblok ontwikkelen en na goedkeuring van de klant produceren. Deze besturingskast moet ook toepasbaar zijn bij andere projecten. In eerste instantie moet een besturingskast ontworpen worden voor een drankenautomaat voor sportdrankjes. Deze drankenautomaat is een bestaande machine die tijdelijk in de werkplaats aanwezig is om voorzien te worden van de nieuwe, universele besturingskast.

De besturingsfuncties van deze drankenautomaat moeten onderzocht worden en deze worden vertaald naar een besturingsschema. Het zal dus een hele uitdaging voor je zijn om met anderen zo’n besturingskast te ontwikkelen. Jij bent medeverantwoordelijk voor de uiteindelijke presentatie van de nieuwe besturingskast voor de drankenautomaat. Je geeft deze presentatie aan de klant en aan de buitenlandse belangstellenden.

Aan jou wordt gevraagd de besturingskast met daarin het hele besturingssysteem voor de drankenautomaat te ontwerpen en te bouwen. Als deze kast een succes wordt, kan hij misschien ook nog op vele andere automaten geplaatst worden.

Voor iedere besturingskast moet een luchtverdeelblok ontworpen en gemaakt worden dat past op een Din-rail.

De Technisch Commercieel manager van jouw bedrijf is je projectbegeleider. Hij en anderen zullen je veel begeleiding geven.

De verantwoordelijke contactpersoon bij Sporting Village , de heer Leefgoed, is de klant.

31

4 Projectuitvoering

32

Oriëntatie

4.1

Om het project zo efficiënt mogelijk uit te voeren werk je in een

projectgroep. Eén van de groepsleden wordt projectgroepleider en

neemt de leiding op zich. Hij zit de vergaderingen voor, verdeelt de

taken en spreekt namens de groep met de begeleiding.

Het goed functioneren van je projectgroep is erg belangrijk, daarom is regel- matig overleg nodig. Bij zo’n overleg neemt de projectgroepleider de leiding en zorgt ervoor dat iedereen professioneel meedenkt en zijn bijdrage levert. Ook is het noodzakelijk dat de belangrijkste zaken van het overleg in notulen worden vastgelegd. De belangrijkste uitdaging bij de eerste projectvergaderingen is om helder te krijgen wat de projectopdracht precies inhoudt. Daarom bestudeer je de opdracht, de beroepscontext en de project start up (PSU) heel goed. Er ontstaan natuurlijk veel vragen waarop je nog geen antwoord hebt. Alle vragen noteer je zodat je ze kunt stellen tijdens het eerste gesprek met de klant.

33

Jij bent als technisch-commercieel medewerker medeverantwoordelijk voor het ontwerp en de realisatie van het product. Jij legt de vragen van de projectgroep voor aan de klant. Tijdens dit gesprek vraag je of de klant zelf ook nog aanvullende eisen en wensen heeft. De globale eisen uit de opdracht vul je aan met de eisen en wensen die de klant nog heeft. Je hebt nu de complete lijst van eisen en wensen voor dit project. Deze lijst sla je op in het projectdossier.

Nu je meer duidelijkheid over de inhoud van het project hebt, stel je met de groep de projectnaam vast.

Van je projectbegeleider zul je te horen krijgen waar de drankenautomaat, die tijdelijk in de werkplaats staat, zich bevindt. Deze moet voorzien worden van een universele besturingskast. Je krijgt een set met globale tekeningen en gegevens van de drankenautomaat. Deze set is echter lang niet compleet omdat deze moet worden aangepast aan de nieuwe ideeën van een universele besturingskast voor een drankenautomaat (zie bijlage 8).

Tijdens je eerste werkdagen ga je al deze gegevens ordenen en bestuderen.

Je kunt bij de projectbegeleider de afmetingen van het achterpaneel van de bestu- ringskast halen en met de fabricage gaan beginnen.

Er moet projectmatig gewerkt worden met een projectdossier. Aan het eind van elke fase moeten een duidelijke faserap- portage en een beslisdocument aan de klant worden voorgelegd. Bovendien moet iedereen zijn uren nauwkeurig bijhouden. Jouw bedrijf kent verschillende afdelingen waar je mee te maken krijgt. Aan de hand van het organisatieschema (zie bijlage 1) geef je aan met wie je als commercieel technicus binnen het bedrijf contact hebt en aan wie je verantwoording moet afleggen.

34

Communicatie, Exact, Loopbaan en Burgerschap

Na het bestuderen en analyseren van de beroepscontext, de opdracht en de project- start-up schrijf je voor jezelf een samenvatting van deze teksten.

Als technisch-commercieel medewerker binnen het bedrijf is het noodzakelijk om te weten welke functie de Engelse taal heeft. Dit gerelateerd aan je taak en aan de producten van het bedrijf. Ga eens op onderzoek uit en leg de gevonden informatie vast in een verslag. Nu je aan het begin van dit project staat, wil je natuurlijk wel weten wat de functie van technisch-commercieel medewerker inhoudt. Welke competenties heb je ervoor nodig en wat denk je dat het salaris is? Je gaat dit onderzoeken en je legt je bevin- dingen vast in een zogenaamde taak- en functieomschrijving voor een technisch- commercieel medewerker. Deze functieomschrijving moet bij de definitiefase worden opgeleverd. In o.a. de digitale technieken wordt gebruik gemaakt van een ander talstelsel dan je doorgaans gebruikt. In het dagelijkse leven maak je gebruik van het tientallig stelsel. Bij digitale technieken maak je gebruik van het tweetallig stelsel, ook wel het binaire stelsel genoemd. Het is belangrijk dat je het ene stelsel kunt omzetten in het andere stelsel en omgekeerd. Ook wordt nog gebruik gemaakt van het zestientallig stelsel, het hexadecimale stelsel. Ook hiermee moet je kunnen rekenen. Neem contact op met je begeleider Exact en vraag om uitleg. Voor wat betreft het werken met een projectdossier en een faserapportage kun je nu mooi je ervaring van de afgelopen projecten in praktijk brengen door een duidelijke projectstructuur in fasen te hanteren. Het is zinvol je te verdiepen in de 7 fasen van projectmanagement (bijlage 2). In bijlage 3 is te zien wat er voorlopig in ieder geval in het projectdossier en in een fasedocument komt te staan. Neem contact op met je begeleider Bedrijfskunde en vraag om ondersteuning. Het analyseren van een tekst is een competentie, waarin jij je als toekomstig midden- kaderfunctionaris gaat ontwikkelen. Neem contact op met je begeleider Communi- catie Nederlands en vraag om ondersteuning. Voor het schrijven van de taakfunctieomschrijving van de technisch-commercieel medewerker vraag je ondersteuning bij de begeleiders Techniek, LB en Nederlands. je vaardigheid in technisch-commercieel Engels. Persoonlijke ontwikkeling

35